کتاب نخستین فیلسوفان یونان

شرف الدین خراسانی ملقب به شرف (زادهٔ ۱۲ اسفند ۱۳۰۶ در همدان — درگذشتهٔ ۱۴ آبان ۱۳۸۳ در تهران) پژوهشگر فلسفه و از برجسته ترین استادان فلسفهٔ یونانی در ایران بود. مهم ترین اثر تألیفی وی با عنوان نخستین فیلسوفان یونان برای نخستین بار در سال ۱۳۵۰ چاپ شده است. وی به زبان های انگلیسی ،آلمانی ،فرانسه ،عربی و یونانی باستان مسلط بود.وی مدرک دکترای فلسفه خود را در اوایل دهه شصت میلادی از دانشگاه کمبریج انگلستان اخذ کرد و در آنجا به تدریس ادبیات فارسی و فلسفه پرداخت. حوالی سال ۱۳۴۳ به ایران بازگشت و در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) به تدریس پرداخت. دو سال بعد در ایران، گروه فلسفه دانشگاه ملی را بنیاد نهاد و از سال ۱۳۴۶ تا بهمن ۱۳۵۷ مدیر این گروه بود.پس از کودتای ۲۸ مرداد زندانی شد. در خلال سه سال زندانی بودنش به روشنفکران زندانی، اساطیر یونان می آموخت. شرف اولین کسی بود که به گونه ای تفصیلی و مدون در زبان فارسی به فیلسوفان پیش از سقراط پرداخت. حاصل تلاش او کتابی به نام «نخستین فیلسوفان یونان» نام گرفت که هنوز هم یکی از معتبرترین آثار موجود در این زمینه به زبان فارسی به شمار می رود. آثار فلسفی و ترجمه های بزرگی از او به یادگار مانده است؛ از جمله ترجمه کتاب متافیزیک ارسطو که آن را مستقیما از زبان یونانی باستان ترجمه کرد. مهمترین جنبه های مطالعات فلسفی او، یکی توجه خاص به منابع تاریخی دوران مورد نظر و یا به عبارت بهتر، قرار دادن فلسفهء دوران مورد مطالعه، در کلیت تاریخی آن دوران و دیگری بیان مصطلحات اصلی و بنیادین هر فلسفه، در زبان اصلی خودش بود.او در سال های بعد از انقلاب فرهنگی، از تدریس در دانشگاه منع شد. البته گویا اولیای امور در سال های بعد به دلجویی از او پرداخته بودند، ولی شرف در آن سال ها بازنشسته شده بود و با عنوان عضو شورای عالی علمی، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به کار مشغول شده بود. وی در اثر حمله قلبی در تنهایی از دنیا رفت. دوستان، روز پس از مرگش او را در خانه اش پیدا کردند.در سال ۱۳۴۹ کتاب شعر «واژه ها» را منتشر کرد که در همان سال برنده جایزه شد. «پژواک» در سال ۱۳۳۷ و «متافیزیک عشق و مجموعه اشعار» در سال ۱۳۸۰ هم حاصل تلاش های دیگر شرف در عرصه شاعری پارسی بودند.