کتاب ترجمه ، تحلیل و نقد جواهرالقرآن ابوحامد غزالی

کتاب «ترجمه، تحلیل و نقد جواهرالقرآن ابوحامد غزالی» نوشته مهدی کمپانی زارع، یکی از آثار مهم در حوزه مطالعات اسلامی است که به بررسی و تحلیل «جواهرالقرآن»، یکی از متون کلیدی در عرفان و تفسیر قرآن، پرداخته است. این کتاب با هدف ارائه ترجمه‌ای دقیق و قابل فهم از متن «جواهرالقرآن» و همچنین تحلیل و نقد محتوای آن از منظر فلسفی، عرفانی و تفسیری تدوین شده است.
در ابتدای کتاب، نویسنده به معرفی غزالی و جایگاه او در تاریخ تفکر اسلامی و زمینه‌های نگارش "جواهرالقرآن" پرداخته، سپس با دقت و ظرافت به ترجمه فارسی متن عربی پرداخته است. این ترجمه تلاش دارد تا ضمن حفظ اصالت و دقت، مفاهیم پیچیده و عرفانی را به شکلی روان و قابل فهم برای خواننده فارسی‌زبان ارائه دهد. نویسنده همچنین با تحلیل و نقد محتوای «جواهرالقرآن»، به بررسی دیدگاه‌های غزالی درباره قرآن، تفسیر عرفانی آن و مفاهیم کلیدی این اثر پرداخته و نقدهای وارد شده به دیدگاه‌های غزالی را با نگاهی بی‌طرفانه و علمی مورد ارزیابی قرار داده است.
یکی از نقاط قوت این کتاب، ضمیمه‌ای است که به مقایسه نگرش عین‌القضات همدانی و مولانا جلال‌الدین نسبت به قرآن کریم اختصاص دارد. عین‌القضات به قرآن به‌عنوان منبعی از معانی باطنی و الهامات عرفانی نگاه می‌کرد و معتقد بود که معانی باطنی قرآن از طریق اشارات رمزی و تأملات عرفانی آشکار می‌شوند. از سوی دیگر، مولانا جلال‌الدین نیز قرآن را نوری الهی می‌دانست که تنها دل‌های پاک قادر به درک عمق آن هستند و حقیقت قرآن را فراتر از الفاظ آن می‌دانست. در این ضمیمه، نویسنده با مقایسه تطبیقی این دو دیدگاه، نشان می‌دهد که هر دو عارف با وجود تفاوت‌های روش‌شناختی، به قرآن به‌عنوان منبعی از حکمت و معرفت الهی نگاه می‌کردند و تأکید داشتند که معانی پنهان قرآن تنها از طریق سیر و سلوک عرفانی و تزکیه نفس قابل دست‌یابی است. این مقایسه به درک بهتر از نحوه برخورد عارفان اسلامی با قرآن کریم و نقش آن در شکل‌گیری مفاهیم عرفانی کمک می‌کند.
در مجموع، کتاب «ترجمه، تحلیل و نقد جواهرالقرآن ابوحامد غزالی»، اثری جامع و دقیق است که به خوانندگان و پژوهشگران علاقه‌مند به مطالعات قرآنی و عرفانی، منبعی ارزشمند و ضروری ارائه می‌دهد.