کتاب «حیات فکری غزالی» نوشته مهدی کمپانی زارع، یکی از منابع ارزشمند و جامع در بررسی زندگی، آثار، و اندیشههای ابوحامد محمد غزالی، فیلسوف و متکلم برجسته ایرانی قرن پنجم هجری است. این کتاب با رویکردی تحلیلی و انتقادی به بررسی مراحل مختلف زندگی غزالی پرداخته و تحول فکری و دینی او را از دوران جوانی تا پایان عمر به تصویر میکشد. نویسنده در این کتاب تلاش کرده تا از طریق مطالعه آثار غزالی و تحلیل تاریخی و اجتماعی دورهای که وی در آن زندگی میکرد، به فهم بهتری از افکار و دیدگاههای او دست یابد. کتاب در چهار بخش اصلی تنظیم شده است که هر بخش به جنبههای مختلفی از زندگی و اندیشههای غزالی میپردازد. بخش اول کتاب، به معرفی غزالی و شرایط تاریخی و فرهنگی دوران زندگی او اختصاص دارد. در این بخش، مهدی کمپانی زارع به شرح خانواده، تحصیلات، و محیط فکریای که غزالی در آن رشد کرده، میپردازد. این بخش همچنین به بررسی تأثیرات اولیهای که بر شکلگیری اندیشههای غزالی داشتند، مانند آموزههای استادانش و اوضاع سیاسی و اجتماعی زمانه، میپردازد. بخش دوم کتاب به آثار غزالی و دستهبندی آنها میپردازد. نویسنده در این بخش به بررسی آثار فلسفی، کلامی، فقهی، و عرفانی غزالی میپردازد و تلاش میکند تا تطور فکری او را از طریق تحلیل محتوا و تغییرات دیدگاههایش در آثار مختلف نشان دهد. این بخش به ویژه به بررسی معروفترین اثر غزالی، یعنی "احیاء علومالدین"، و نقش آن در اندیشه اسلامی پرداخته است. بخش سوم کتاب، به بررسی تحول فکری و دینی غزالی اختصاص دارد. در این بخش، نویسنده به تحلیل تغییراتی که در طول زندگی غزالی در افکار و عقاید او رخ داد، میپردازد. این تغییرات شامل دوری او از فلسفه و توجه بیشتر به عرفان و تصوف، و همچنین تلاشهایش برای یافتن حقیقت از طریق تجربههای شخصی و معنوی است. بخش چهارم کتاب، به میراث غزالی و تأثیرات او بر اندیشه اسلامی و جهان اسلام میپردازد. در این بخش، نویسنده به بررسی نحوه تأثیرگذاری غزالی بر متفکران بعدی و همچنین نقشی که آثار او در شکلدهی به جریانهای فکری مختلف در اسلام داشتند، میپردازد. این بخش همچنین به بررسی انتقادات و بحثهایی که در طول تاریخ درباره اندیشههای غزالی صورت گرفته، میپردازد.
در مجموع، "حیات فکری غزالی" کتابی است که با رویکردی علمی و مستند، به بررسی جوانب مختلف زندگی و اندیشههای یکی از مهمترین متفکران اسلامی پرداخته است. این کتاب نه تنها برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه فلسفه و الهیات اسلامی، بلکه برای هر فردی که به تاریخ اندیشه اسلامی علاقهمند است، منبعی ارزشمند به شمار میرود.
کتاب حیات فکری غزالی