کتاب طراحی پژوهش های اجتماعی

مفروضات هستی شناختی به چیزهایی مربوط می شود که ما معتقدیم واقعیت اجتماعی از آنها ساخته شده است. معنای فلسفی معرفت شناسی نیز عبارت است از « نظریه یا علم روش یا مبانی کسب معرفت » . معرفت شناسی مرکب از اندیشه هایی درباره این مسائل است که چه چیزی را می توان معرفت محسوب داشت، چه چیزی را می توان شناخت و چنین معرفتی باید با چه معیارهایی تطبیق کند تا بتوان آن را معرفت نامید و نه یک عقیده. بنا به مقاصد فعلی، معرفت شناسی به داعیه ها یا مفروضاتی مربوط می شود که درباره راه های ممکن کسب معرفت به واقعیت اجتماعی اند، صرف نظر از هر معنایی که واقعیت اجتماعی داشته باشد.

مفاهیم روش شناسی و روش معمولا به جای هم به کار می روند. اما این اشتباهی تاسف آور و ناپسند است. این عمل درست مثل مخدوش کردن واژه « تکنیک » با « تکنولوژی » است. آنچه در حال حاضر عموما تکنولوژی خوانده می شود در واقع فقط تکنیک های انجام برخی از کارهاست. برای مثال تکنولوژی های اطلاعاتی همانا تکنیک هایی برای ذخیره، بازیابی و جرح و تعدیل اطلاعات اند. به بیان دقیق، تکنولوژی اطلاعاتی باید به معنای مطالعه، تجزیه و تحلیل و ارزیابی انتقادی این تکنیک ها باشد. ظاهرا چسبانیدن پسوند « لوژی » به بسیاری از کلمات شاید نشان دهنده تمایل به بالا بردن شان و مقام فعالیت های مورد نظر باشد. فکر می کنم درباره واژه « تکنولوژی » کار از کار گذشته باشد و دیگر نمی توان این غلط رایج را اصلاح کرد. اما امیدوارم هنوز بتوان جلوی اشتباه شدن روش با روش شناسی را گرفت. درهرصورت، در این کتاب مقصود من از روش های تحقیق، فنون و شیوه های مورد استفاده برای گردآوری و تحلیل داده هاست. از سوی دیگر، روش شناسی به معنای مباحث مربوط به چگونگی انجام پژوهش، بایدها و نبایدها و تحلیل انتقادی روش های پژوهش است.