کتاب جامعه، فرهنگ و تفکر نقاد

تفکر نقاد به معنای تفکر منفی و جست وجو برای یافتن اشتباه ها یا عیب یابی نیست، بلکه فرایندی است بی طرفانه و بدون سوگیری به منظور ارزیابی ادعاها یا عقاید خودمان یا دیگران. هدف از تفکر نقاد این نیست که همه مانند هم بیندیشند. از جمله به این دلیل که تفکر نقاد فرایندی است مجزا از ارزش ها یا اصول فرد متفکر (نمودار ۱)؛ و به همین سبب است که دو نفر ممکن است پیرو ارزش ها یا اصول کاملا متفاوتی باشند، اما هر دو رویکرد تفکر نقادانه را در پیش بگیرند. وانگهی، دریافت ها و نیازهای عاطفی اولیهٔ (شکل ۱) انسان ها با هم فرق می کند، و همین موجب می شود که نحوهٔ اندیشیدن ما با هم تفاوت داشته باشد. تفکر نقاد با فردیت یا شخصیت افراد منافاتی ندارد. ممکن است باعث افزایش بی طرفی شما شود، اما در کیستی شما تغییری ایجاد نخواهد کرد. تفکر نقاد نوعی باور نیست؛ می تواند اعتبار باورها را ارزیابی کند اما فی نفسه باور نیست، بلکه فرایند است. تفکر نقاد از احساسات یا تفکر احساسی ممانعت نمی کند یا جایگزین آن نمی شود. احساسات و عواطف به زندگی ما معنا و لذت می بخشند و موجب نوعی هدفمندی در آن می شوند. تفکر نقاد نمی تواند این نقش را ایفا کند. با این حال در تصمیم گیری هایی که مرتبط با حیات عاطفی ما و در عین حال مستلزم سنجشگری هستند (مانند تصمیم در مورد ازدواج یا بچه دار شدن)، بهتر است از تفکر نقادانه استفاده شود. تفکر نقاد به معنای پذیرش کورکورانهٔ هر چه وجهی علمی داشته باشد نیست. کمااین که فرهنگ ما مملو از دعاوی علمی غیرواقعی به منظور بازاریابی برای انواع و اقسام محصولات است؛ از کورن فلکس صبحانه گرفته تا قرص های کاهش وزن.