کتاب حدیث ساغر و می

کتاب «حدیث ساغر و می» گردآوری مارتین لینگز، گزیده ی اشعار عارفان مسلمان از سده ی دوم تا هشتم هجری است. اثری که نمی‌کوشد تنها شعر ترجمه کند، بلکه سعی دارد روح شعر را، آن‌گونه که در جان عارفان شعله‌ور بوده، به خواننده‌ی امروزی منتقل کند. لینگز، که خود سال‌ها در حوزه‌ی عرفان اسلامی پژوهش کرده و با زبان و روحیه‌ی صوفیانه آشناست، در این کتاب مجموعه‌ای از اشعار صوفیانه‌ی فارسی، عربی و ترکی را گرد آورده که هرکدام، پنجره‌ای‌ است به تجربه‌ای درونی و رازآلود از عشق الهی. در این کتاب با شاعرانی روبه‌رو می‌شویم که هر کدام از طریقی متفاوت، اما با انگیزه‌ای مشترک، یعنی وصال با حقیقت مطلق، سخن گفته‌اند. نام‌هایی مانند حافظ، مولانا، ابن فارض، جلال‌الدین رومی، یونس امره و بسیاری دیگر در میان صفحات این مجموعه به چشم می‌خورند. اما کتاب به‌دنبال معرفی رسمی و تاریخی این شاعران نیست؛ بلکه تمرکز آن بر خود شعر و جهان معنایی آن است. مخاطب در اینجا با تاریخ شعر مواجه نمی‌شود، بلکه با جان شعر روبه‌رو می‌شود. درون‌مایه‌ی اغلب اشعار، تجربه‌ی سلوک عرفانی است؛ تجربه‌ی دوری و وصل، حیرت و یقین، فنا و بقا. در بسیاری از این اشعار، معشوق چهره‌ای دوگانه دارد: از یک‌سو، زیبایی انسانی و زمینی را یادآور می‌شود و از سوی دیگر، نماد حقیقت الهی است. این دوگانگی، که مختص عرفان اسلامی است جلوه خاصی به کتاب بخشیده است. در اشعار عربی، مفاهیمی مانند وجد، فنا، و نور الهی حضوری پررنگ دارند؛ در حالی که اشعار فارسی، به‌ویژه از حافظ و مولانا، آمیخته‌ای از شور عاشقانه، طنز لطیف و نوعی حس رهایی از قید و بندهای ظاهری‌اند. اشعار ترکی نیز، با زبان ساده‌تر اما عمیق، نیاز انسان به عشق آسمانی را بازتاب می‌دهند. این تنوع زبانی و فرهنگی در کنار هم، نشان می‌دهد که تجربه‌ی عرفانی، مرز نمی‌شناسد و در هر زبان و قومی، صدایی از آن به گوش می‌رسد.
«حدیث ساغر و می» کتابی است برای خوانندگانی که به دنبال شعر صرف نیستند، بلکه می‌خواهند ردپای روح را در کلمات بیابند. کتابی که می‌توان بارها به آن بازگشت، هر بار درنگی دوباره در جهانی که در آن عشق، راه است و مقصد.