کتاب جامعه شناسی اعتیاد

ایران کشور وسیعی است با سابقه فرهنگی و اجتماعی دیرینه تحولات چهار دهه اخیر ایران را در معرض تغییرات بسیار عمیق قرار داده است. این فرآیند گذار در تعامل با ویژگیهای منحصر به فرد فرهنگی و اجتماعی ،ایران منجر به بروز و شیوع مشکلات اجتماعی قابل توجهی شده که سوء مصرف و اعتیاد به مواد از بارزترین آنها است. اعتیاد بر زندگی فرد خانواده و جامعه تأثیر میگذارد (Johnson, ۲۰۱۲) و موجب چالشهای بزرگ ،سیاسی سلامتی و اجتماعی در جهان شده است. بر اساس گزارش دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر در سال ۲۰۱۷ درصد عمده ای از جمعیت عمومی بزرگسال جهان (۱۶ تا ۵۴ ساله مبتلا به اختلال مصرف مواد هستند افزون بر آن ۱۲ میلیون نفر مصرف کننده تزریقی مواد هم وجود دارند که از هر ۸ نفر یک نفر یک میلیون و ششصد هزار مبتلا به اچ آی وی / ایدز هستند و بیش از نیمی از آنها شش میلیون و صد هزار نفر مبتلا به هپاتیت سی میباشند.گستردگی مسئله اعتیاد به حدی است که سازمان ملل در سال ۲۰۱۶ موضوع نشست ویژه مجمع عمومی خود را به موضوع مواد مخدر اختصاص داد.
در چنین شرایطی وضعیت اجتماعی مردم ایران به ویژه در زمینه ،اعتیاد نامطلوب ارزیابی شده است. شواهد تجربی و پژوهشی در این زمینه بیشمار است برای مثال در یکی از آخرین اظهار نظرهای رسمی وزیر کشور در گزارشی به نمایندگان مجلس بر روند فزاینده گرایش به سوء مصرف مواد و اعتیاد اشاره کرده است . اما پیش از گزارش وزیر کشور نیز بارها گزارشهایی از وضعیت نامساعد و شیوع بالای مصرف مواد منتشر شده بود که مسئولان امر چندان توجهی به آنها نداشتند. روزانه ۲۰۰۰ کیلو از انواع مواد مخدر در کشور ما مصرف میشود و سالانه ۱۲۰ تن از این مواد کشف و ضبط میشود ایران تبدیل به معبری برای مواد مخدر شده جوانان و نوجوانان بالقوه در معرض اعتیاد به مواد مخدر هستند و شیوع اعتیاد میان دانش آموزان و دانشجویان از مسائل و پدیده های نسبتا جدید است جوانان بسیاری نیز برای کسب درآمد به تجارت مواد مخدر میپردازند و باندهای بزرگ سوداگر مرگ درآمدهای هنگفتی از این بازار کسب یکنند مظفر و دیگران (۱۳۸۸) پس از انقلاب تا کنون بیش از ۳ میلیون نفر در ارتباط با مواد مخدر دستگیر شده اند که دستگیری بیش از ۲.۷ میلیون نفر آنها در دو دهه اخیر بوده است.