کتاب «لیبرالیسم ایرانی» نوشته «جهاندار امیری» جریان های راست در ایران در یک مقدمه و پنج فصل تدوین شده است:
فصل اول این کتاب با عنوان درآمدی بر لیبرالیسم، پیدایش، مبانی، ومولفه های این جریان را بررسی کرده است.
فصل دوم با عنوان لیبرالیسم ایرانی از آغاز تا تبیین به بررسی نسل اول لیبرال های ایرانی پرداخته و فصل سوم با عنوان لیبرالیسم ایرانی در تلاش تحقق، مشروطه و استبداد را به کنکاش گذاشته است.
حضور و حاشیه گزینی محافظه کارانه و لیبرالیسم ایرانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عنوان فصل های پایانی این کتاب است.
لیبرالیسم در اولین نگاه با ویژگی هایی همچون آزادی خواهی، علم گرایی، توسعه انسان مداری، پیشرفت دموکراسی و حقوق بشر شناخته می شود. علاوه بر این تفکر به عنوان بنیاد اصلی تمدن جدید غرب معرفی شده و بر آن تمدن لیبرالی نام نهاده شده، افزون بر این مقاطع مختلف تاریخی ما شاهد چهره های مختلف جریان های لیبرال در ایران بوده ایم که به ظاهر با هم اختلاف های اساسی دارند. آیا واقعیت همین است که معروف شده و به عبارتی عامیانه جا افتاده است.
انگیزۀ اصلی در نگارش این تحقیق علاوه بر لیبرالیسم و بنیادهای اصلی و تاریخی آن در غرب، بیان چگونگی ورود تفکر لیبرال به ایران و چگونگی تعامل آن با سایر ارکان قدرت جامعه همچون مردم، دین مداری و حکام بوده است.
به نظر نگارنده نسل ها و نحله های مختلف لیبرال و راست در یک قرن و نیم اخیر در ایران، یک کل به هم پیوسته و مرتبط با هم بوده اند که بنیادهای تفکر و نگرش فکری آنها یکسان است و اختلاف های قابل توجه،حاصل شرایط تاریخی و چگونگی تعامل جریان های راست با سایر بخش های فدرت جامعه بوده است.
از نگاه این تحقیق لیبرالیسم ایرانی، نگرش های خود را با پیشرفت علمی، صنعتی، اجتماعی و سیاسی غرب پیوند می زده و پیروزی نهایی خود را در تحقق و پیروزی تمام عیار لیبرالیسم می دانسته و این رمز منازعه حل نشده یک قرن و نیم جامعه ایرانی است که در مقاطع مختلف به تقابل و اختلاف بر سر مفاهیمی همچون قانون مداری، آزادی، مشروطه خواهی،دموکراسی طلبی و حقوق بشر تقلیل داده شده است.
کتاب لیبرالیسم ایرانی
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی