جریان شناسی سیاسی عبارت است از شناخت اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌هایی که در بستر جامعه و در طی زمان در قالب یک جریان سیاسی، سامان می‌یابد. از میان جریان‌های سیاسی مختلف هشت جریان اصول‌گرایی، بنیادگرایی، سنت‌گرایی، ملی‌گرایی، اصلاح طلبی، سلفی‌گری، وهابی‌گری و اخوانیسم سیاسی، با رویکرد اندیشه‌ای مبانی و مواضع فکری این جریان‌ها و با رویکرد اجتماعی زمینه‌های سیاسی فرهنگی شکل‌گیری آنها بررسی شده است.
نویسنده کتاب سه هدف اساسی را دنبال می‌کند: الف: مطالعه دقیق فرآیند مناسبات دین و جامعه و مواجهه اندیشه‌های اسلامی با دنیای مدرن است که در قالب جریان‌های سیاسی در گستره جهان اسلام ، شکل گرفته است.
ب: شناخت اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌هایی که با تکیه برمبانی فکری، اعتقادی و دیدگاه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آنها در بسترجامعه به وجود آمده است.
ج : ترسیم صورتبندی نوینی که زمینه مطالعه تطبیقی را فراهم آورد و با سهولت بتوان، جریان‌های مجدد، متجدد و متجمد را شناخت و در مورد مواضع و عملکرد آنها داوری کرد.
با عنایت به کاستی روش‌های صورتبندی که نمی‌توانند همه جریان‌ها را به طور دقیق و شفاف مرزبندی ومشخص نماید. هر جریان، در قالب یک رهیافت سیاسی مستقل و در یک فصل جداگانه با چارچوب مشخص در این کتاب بررسی شده است.
کتاب جریان شناسی تفکر سیاسی در جهان اسلام
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
محسن مهاجرنیا
