در باب «عدالت اقتصادی» هنوز نظریه ای جامع تدوین نشده است، اما اندیشمندان اسلامی مقالات و کتاب هایی در باب مبانی و زمینه ها و موانع تحقق آن نوشته اند که برای نیل به چنان نظریه ای اطلاع از مجموع چنین نوشته هایی مفید است. کتاب حاضر این گام نخست را برداشته و مقالات چندی در این باب را در ساختاری منطقی در پنج بخش عرضه کرده است.
بخش اول این کتاب مشتمل بر مقالاتی است که به مفهوم و مبانی بینشی و فلسفی عدالت اجتماعی پرداخته اند که در آن مباحثی چون مفهوم عدالت اقتصادی و اهمیت آن از دیدگاه امام علی (ع)، عدالت اقتصادی از نظر افلاطون، ارسطو و اسلام، واقع گرایی نظریه عدالت در اقتصاد اسلامی و مبانی نظری توزیع عادلانه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
بخش دوم کتاب در برگیرنده مقالاتی است که به معیارهای عدالت اجتماعی، راهکارها، علل و موانع تحقیق می پردازد و در بخش سوم مقالاتی آمده است که شاخص های اندازه گیری عدالت و عناصر آن را مورد بحث قرار می دهد. در این بخش، موضوعاتی چون بنیادهای توسعه اقتصادی عادلانه در اسلام، همسویی رشد و عدالت در نظام اقتصادی اسلام، پیشرفت عادلانه و وظایف دولتی دینی و عدالت بین نسلی در بهره برداری از منابع طبیعی را تحلیل شده و نتایج ارزشمندی را ارایه شده است.
در بخش چهارم، مقالات مربوط به رابطه عدالت و توسعه همچون مطالعه تطبیقی حد فقر شریعت، اصول حاکم بر شاخص های نابرابری درآمدی و بررسی آنها از نظر اسلام آمده است و بخش پنجم مشتمل بر مقالاتی است که به مطالعات موردی به روش تجربی درباره موضوعات مرتبط با عدالت اجتماعی پرداخته اند.
کتاب عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام
سروش
حسین میرمعزی
