معماری گورکانییا معماری مغولی به معماری دوره سال‌های ۱۵۳۰ تا ۱۸۵۰ در هند گفته می‌شود که دوره حاکمیت پادشاهان گورکانی در هند بود. شاخصه‌های این سبک معماری، کاخ‌ها و مسجدها و کارهای تزئینی پرجزئیات است. معماری گورکانی آخرین مرحلهٔ معماری اسلامی هندی است و عمارت تاج‌محل مشهورترین نمونهٔ آن می‌باشد. علت نام‌گذاری این سبک در زبان‌های غربی به نام مغولی این بود که بابر و جانشینانش اگرچه فارسی‌زبان بودند اما خود را به خاندان تیمور لنگ و چنگیز خان مغول منسوب می‌کردند.همایون تمب، لال قلعه یا رد فورت، تاج محل، قلعه اگرا، بلند دروازه در فتح پوری، مسجد جامع دهلی نمونه اینگونه معماری است.بناهای معماری گورکانی همگی دارای گنبدهای مدور بیضی است که تقلیدی از معماری ایرانی است. دوران شکوه امپراتوری گورکانی یا مغول کبیر تا اواسط پادشاهی اورنگ‌زیب عالمگیر بود پس از وی یعنی در دوران مغول صغیر از قدرت این امپراتوری به شدت کاسته شد و کشور هند که در روزگار اکبرشاه و شاه‌جهان و اورنگ‌زیب سیر تمدن و ترقی را آغاز کرده بود رو به ضعف نهاد. بهادرشاه دوم آخرین فرمانروای گورکانی بود که در سال ۱۸۵۷ میلادی تاج و تخت را به انگلیسی‌ها واگذار کرد. پس از حملهٔ نادرشاه گورکانیان ضعیف شدند در جنوب پادشاهی ماراتا که قدرتی تازه و دشمنی خطرناک از هر لحاظ حتی فرهنگی به‌شمار می‌آمد مناطق جنوبی را تصرف کرد. دین رسمی حکومت ماراتا هندو بود در حالی که گورکانیان یک دولت مسلمان بودند. به این ترتیب گورکانیان ضعیف شدند تا اینکه در سال ۱۸۵۷ میلادی بدست کمپانی هند شرقی بریتانیا نابود شدند.
کتاب معماری هند در دوره گورکانیان
دفتر پژوهش های فرهنگی
ابا کخ
