کتابی که در معرض دید خواننده ایرانی گذاشته می شود، کتابی است به ظاهر پراکنده و پیچیده که در آن سطوح مختلف آگاهی، وجوه متعدد شناخت، اعم از فلسفه، جامعه شناسی، روان شناسی با هم برخورد می کنند و شاید هم نوعی آهنگ ناموزون چندنوایی ایجاد می کنند. این تداخل قطعة عمدی نیست، بلکه از آشفتگی اوضاع فرهنگی خود جهان ناشی می شود، جهانی که آنچنان مختلط و رنگارنگ گشته است که یافتن یک لنگرگاه سکون و دیدی فراگیر بسیار دشوار شده است. در این نوشته کوشیده ام در حد توانایی خود، طرحی، هر چند ناقص و نارسا، از نابسامانی موقعیت فرهنگی کنونی جهان ترسیم کنم. بنابراین کتاب هم پرمدعاست و هم متواضع. پرمدعاست چون سعی می کند در پس این آشفتگی نظام منسجمی را عیان سازد و ساخت های سیال آن را در سطوح گوناگون شناخت دنبال کند. ولی متواضع هم هست، زیرا هیچ داعیه ای ندارد که فرضیه ای جدید ارائه دهد یا دیدگاه خاص و ناگفتهای عرضه کند.
اگر بپذیریم که کلیه جهان بینی های مسلط که طی قرون در جهان تفکر، هر یک به نوبت خود، حاکم بوده اند و هر یک حقیقت را به نظر تنگ و بسته خود محدود می کرده اند، امروزه دیگر از درجه اعتبار پیشین خود ساقط شده اند؛ اگر بپذیریم که نظامات انتقادی قرن بیستم همه سیستم های فکری جهان شمول را از درون مانند موریانه خورده است؛ اگر بپذیریم که بیشتر اعتقادات دیرینه، مشروعیت جزمی سابق خود را از دست داده اند و مبدل به غباری از تصورات پراکنده شده اند که هم اکنون در فضای فکری جهان شناورند، پس باید قبول کنیم که ما دیگر با دیوارهای استوار اعتقادات گذشته و اونتولوژی های سفت و سخت سابق روبرو نیستیم.
کتاب افسون زدگی جدید
فرزان روز
داریوش شایگان
