موضوع کتاب حاضر، شرح تفاوت میان تمدن و تجدد است. این کتاب، متن سخنرانی «دکتر علی شریعتی» در تاریخ نوزدهم اردیبهشت سال 1348 در حسینیة ارشاد است. وی با تکیه بر مفاهیمی همچون «الیناسیون» و «اسیمیلاسیون» میکوشد نسبت تمدن و تجدد را در جوامع غیراروپایی بررسی کند. جوامعی که بیش از یک قرن است، دستخوش تغییر در زندگی مادی و مصرفهای سنتی شدهاند. شریعتی از این طریق تفاوت میان تمدن و تجدد را شرح میدهد.
علی شریعتی مزینانی مشهور به دکتر علی شریعتی استاد تاریخ، سخنران، نویسنده، اسلامشناس، جامعهشناس و پژوهشگر دینی اهل ایران بود. او از مبارزان و فعالان مذهبی و سیاسی و از نظریهپردازان انقلاب اسلامی ایران بود. شریعتی نگرشی نوین به تاریخ و جامعهشناسی اسلام عرضه کرد. او بازگشت به تشیع حقیقی و انقلابی را نیرویی برای تحقق عدالت اجتماعی قلمداد میکرد.
وی از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۱ سخنرانیهایی در حسینه ارشاد میکرد که پس از نفی وجود نهاد روحانیت در اسلام مورد غضب روحانیت شیعه قرار گرفت و ساواک از ادامه سخنرانیهای او جلوگیری کرد.
شریعتی علاوه بر تأثیر بر انقلاب ایران، به دلیل فعالیت برای احیای مذهب و سنت در جامعه و سخنرانی علیه سلطنت پهلوی نیز شهرت دارد. از زمان انقلاب تاکنون مراسم زیادی به یاد او برگزار شده است و نقدهایی پیرامون آثار، آراء و تأثیر او بر چند دهه از تاریخ معاصر ایران وجود دارد.
او در انگلستان درگذشت و مومیایی او بر خلاف وصیتش در نزدیکی زینبیه در دمشق به امانت سپرده شده است.
کتاب تمدن و تجدد