کتاب «پارادوکس مارکسیسم اسلامی» پژوهشــی انتقادی در کارنامه‌ی جنبش چپ اسلامی در ایران است که به قلم محمد قوچانی به رشته‌ی تحریر درآمده. قوچانی در این کتاب نگاهی انتقادی و راهبردی به مسئله روشنفکری سیاسی در ایران دارد. او در «پارادوکس مارکسیسم اسلامی» به بحران‌هایی می‌پردازد که با ظهور چهره‌هایی همچون علی شریعتی در ایران شکل گرفت. قوچانی در این کتاب نشان می‌دهد که مارکسیسم و اسلام گرچه با هم تناقض دارند اما در واقعیت میانشان تشابهاتی وجود دارد. به باور نگارنده کتاب، مارکسیسم اسلامی، حلقه‌ای مفقوده از نهضت پروتستانتیسم اسلامی است که به ظهور لویاتان اسلامی منجر شد.
کتاب «پارادوکس مارکسیسم اسلامی»، با عنوان فرعی «پژوهشی انتقادی در تبارشناسی جنبش چپ اسلامی ایران»، با رویکردی انتقادی به چگونگی شکل‌گیری مارکسیسم اسلامی و نسبت آن با مارکسیسم می‌پردازد. محمد قوچانی در این کتاب، مارکسیسم اسلامی در ایران را از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار داده و از موضوعاتی چون خاستگاه‌های چپ‌گرایانۀ مارکسیسم اسلامی و نوع مواجهۀ مارکسیسم و مارکسیسم اسلامی با لیبرالیسم سخن گفته است. همچنین در بخشی از این کتاب به مسئله‌ی رویکردهای تروریستی مارکسیست‌ها و مارکسیست‌های اسلامی و نسبت مارکسیسم اسلامی با ایدئولوژی و اندیشۀ چپ در ایران پرداخته شده است.
قوچانی در بخش‌های گوناگون کتاب «پارادوکس مارکسیسم اسلامی»، نوع تأثیر مارکسیسم بر تفکر روشنفکران ایرانی را نقد می کند و جنبه‌های گوناگون نفوذ مارکسیسم در عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد را مورد بررسی قرار می‌دهد. او همچنبن در این کتاب از تأثیرات ادبیات مارکسیستی بر جنبه‌های گوناگون روشنفکری در ایران سخن گفته است.
کتاب «پارادوکس مارکسیسم اسلامی» جلد دوم از مجموعه‌ای پنج جلدی به نام «نقد الهیات سیاسی» است. جلد اول این مجموعه با عنوان «جرئت محافظه‌کاری داشــته باش» از زوال روشـنفکری رادیکال و ظهور روشنفکری لیبرال می‌گوید. مجموعه نقد الهیات سیاسی بررسی همه موضوعاتی اسـت که در۵۰ سال اخیر در حوزه کتابخانه‌ای اندیشه سیاسی به وجود آمده است. روش شناسی این مجموعه کتابخانه‌ای و انتقادی است.
کتاب پارادوکس مارکسیسم اسلامی
سرایی
محمد قوچانی
