دریای خزر که بزرگترین دریاچه جهان محسوب می شود، در سال های اخیر بدلایل متعددی از جمله منابع نفتی آن مورد توجه خاص قرار گرفته است. در این بین، کشورهای ساحلی برای توسعه فعالیت های نفتی خود در پهنه آبی دریای خزر اولویت خاصی قائل هستند. بهره برداری صنعتی و گسترده از منابع نفت و گاز دریای خزر که از اواخر دهه 1940 توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق آغاز شده بود و پس از ظهور کشورهای جدید در ساحل دریای خزر توسعه چشمگیری یافته است. این فعالیت ها در سال های اخیر به یکی از موضوعات مورد اختلاف کشورهای ساحلی آن تبدیل شده و موجب طرح دیدگاه های متفاوتی در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر و فعالیت های نفتی در آن شده است. در حال حاضر کشورهای آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان موفق به استخراج و تولید منابع نفت و گاز در دریای خزر شده اند که در این بین فعالیت های آذربایجان دامنه گسترده تری دارد. ظرف پنج سال آینده قزاقستان به بزرگترین تولید کننده نفت از دریای خزر تبدیل خواهد شد. روسیه نیز اقدامات گسترده ای را در دو شکل مستقل و مشترک با قزاقستان آغاز کرده و در آستانه تولید قرار دارد. ایران هم در مرحله فعالیت های اکتشافی قرار دارد و هنوز وارد مرحله استخراج و تولید نشده است.
کتاب نظام حقوقی فعالیت های نفتی در دریای خزر
نگارستان اندیشه
مجتبی دمیرچی لو
