کتاب تاریخ روسیه از آغاز تا روزگار معاصر

پیشینه تاسیس دولت روسیه به قرن نهـم مـیالدی بـازم یگـردد کـه بـا فـراز و فرودهـایی در سـده هـای گذشته، توانسته است موقعیتی مهم و تاثیریرگذار در نظام بین الملل به دست آورد. این دولت ابتـدا بـه صـورت یـک دولت-شـهر در کیـف، پایتخـت امـروزی اوکـراین کـه بـه روس قـدیمی شـهرت یافته اسـت ، پـا گرفت، و بـا توسـعه قلمـرو خـود بـه ویـژه بـه سـمت شـرق توانسـت در فرصـتی نسـبتا اندک به دولتی شناخته شده تبدیل شود.تقدیر این سرزمین همانند سایر کشورهای مشـرق زمـین و ایـران بـه حملـه بنیـان بـرافکن مغولان گـره خـورد و بـرای بـیش از دویسـت و پنجـاه سـال زیر سـایه یکـی از شـاخه های امپراتـوری مغول بـه نـام اردوی زریـن در محـاق فرو رفت. بـه نظر می رسد بـرخالاف تصـور معمـول، ایـن دوران اهمیتـی سرنوشـت سـاز در حفظـ ، تثبیت و تقویت فرهنـگ و حاکمیـت روسـیه داشـت، زیـرا در آسـتانه یـورش مغول، ایـن دولت نوپـا کـه از کثرت شاهزادگان مدعی که هر یک در شهری و منطقه ای ساز خودسری می زدند، تحت فشار بـود و نهـاد تـازه تاسـیس دولت روس نیـز در سراشـیبی فروپاشـیدگی مطلـاق قـرار گرفتـه بـود، ازیـن رو سـیادت اردوی زرین بسان یک دوره تمرین پختگی و پیمـودن مسـیر سـازندگی و بلـوغ شـد کـه بـا هم افزایی دیـن و دولت توانسـتند روسـیه را در آسـتانه قرن پانزدهم در مسـیری متفاوت از پـیش قـرار دهنـد. استقرار امیرنشین در شهر تازه تاسیس مسکو و انتخاب آن به پایتختی دولت ،کمک قابل تـوجهی در افزایش نهاد سلطنت و رهایی از قدرت اشراف و روحانیون داشت و به معنایی همزمان با رشـد دولت های ملی در اروپای غربی، در این خطه نیز دولتی شکل گرفت که تزاربعـدی در کـانون قدرت قرار داشت. ایـوان سـوم در ایـن فراینـد نقـش اساسـی داشـت و سـپس در دوره ایـوان چهـارم ،بـه روز روز و بـا سرعت سرسام آوری بر وسعت مادی و سـرزمینی روسـیه افـزوده شـد، و چنـدان بی ـراه نبـود کـه ایـوان چهارم ،خود را تزار نامیـد و مـدعی دولتـی بـه نـام روم سـوم شـد؛ آرزویـی کـه بالنسـبه تحقق یافت و شاه عباس اول صفوی نیز به عنوان اولین دولت خارجی بر آن صحه گذاشـت.