ترانه‌ی آبی و اورمیای بنفش دو منظومه‌ی اپرایی در بیان افسانه‌های دریاچه‌ی اورمیه هستند که بعد از سرایش به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند.
ـ ترانه‌ی آبی با الهام از یک افسانه و اعتقاد مردم سواحل دریاچه‌ی اورمیه سروده شد که معتقدند هرکس در اوایل بهار نیمه‌های شب رقص و معاشقه‌ی قوها را ببیند و به میان آن‌ها برود، رویین‌تن می‌شود.
ـ اورمیای بنفش بر اساس اسطوره‌ی دختر مقدس معبد آب اورمیا که چشمانی بنفش داشت و نگهبان آب بود سروده شد که نقل است در هنگام حمله‌ی سرگون دوم به اورمیه، آتش بر ساحل دریاچه افروخت و مردمان را به آزادگی و مبارزه فراخواند. شبانگاه دستگیر و شکنجه‌اش کردند و لبانش را دوختند تا دعا بر آب نخواند. او تا سپیده‌دم با لبان دوخته راز دل با دریاچه گفت و صبح در ساحل دریاچه کشته شد.
مردمان معتقدند از خاکستر او و چشمانش زنبق‌های بنفشی روییدند که هر سال در ساحل دریاچه می‌رویند و نگهبان آب و شهر و دریاچه هستند.
کتاب ترانه ی آبی و اورمیای بنفش
مروارید
اسماعیل یوردشاهیان
