کتاب باد او را نخواهد برد

وقتی از عباس کیارستمی حرف می‌زنیم، از چه حرف می‌زنیم؟ و جز این چاره‌ای نبود، نیست. مگر می‌شود از عباس کیارستمی فیلم‌ساز گفت و کیارستمی عکاس، کیارستمی فیلم‌نامه‌نویس، کیارستمی طراح و گرافیک، کیارستمی پژوهشگر، کیارستمی شاعر و کیارستمی نقاش را نادیده گرفت. حوزه‌هایی از هنر که در همۀ آنها خوش درخشیده و دولت مستعجل نبوده است. به عبارتی به هر کاری که دست زده، طلا شده و این کیارستمی بوده که به آن حوزه اعتبار بخشیده است. به قول خودش هیچ روز یا هفته نبوده که عکاسی یا کار گرافیکی نکرده باشد. سینما حرفۀ او بوده، اما تفریح واقعی که بیشتر وقتش را به آن اختصاص داده، عکاسی و هنرهای بصری بوده است. و این البته جدای از برخی دیگر حوزه‌هاست که آقای کیارستمی به اقتضای زمانه، موضوعات و موارد منحصربه‌فردی را در آنها تجربه کرده است. برای همین برخی از نام‌ها تنها یک نام نیستند؛ فرهنگ‌اند؛ جهانی هستند خلاصه شده در یک نام. استثنااند و بی‌زوال و همیشگی‌اند؛ عباس کیارستمی‌اند؛ حی و حاضر. چه کسی باور دارد که عباس کیارستمی فقط یک نام است و این روزها غایب؟! باورکردنی نیست؛ آن هم در خصوص کسی که سال‌ها بر صدر سینمای جهان نشسته و قله‌ای نبود که به فتح آنان برنخواسته باشد. آقای کارگردان، شاگردان و پیروانی در داخل و خارج از ایران دارد که با واسطه یا بی‌واسطه آموزه‌های او را در فیلم‌سازی به کار می‌گیرند و اگر از آنها با نام مکتب کیارستمی نام برده می‌شود، سخن گزافی گفته نشده است. این مسئله آنقدر ملموس است که افزون بر ستایش بزرگان در سراسر جهان، سینما را هم به قبل و بعد از خود تقسیم کرده است؛ حتی شاید باورش برای خیلی‌ها سخت باشد که بسیاری در جای‌جای جهان، ایران را به واسطۀ کیارستمی و فیلم‌های او می‌شناسند و این حرف کمی نیست. پس چه دوست داشته باشیم و چه نداشته باشیم، عباس کیارستمی با سبک و سیاق خاص فیلم‌سازی‌اش، نامی یگانه و ماندگار در سینمای جهان است و برای سینمای ما چه دستاوردی از این بالاتر! این دفتر که عنوان آن وامدار فیلمی است از عباس کیارستمی، همزمان با سومین سالگرد درگذشت او در شش فصل گردآوری شده است.
فصل اول کتاب به آثار سینمایی کیارستمی اختصاص یافته و انتخابی است از بین چهل فیلم کوتاه و بلند او. در این بخش سیزده فیلم مهم کیارستمی انتخاب شده و پس از ذکر شناسنامه، پوستر فیلم، خلاصۀ داستان و نگاه خود فیلم‌ساز به هر اثر، نقد/ نوشته‌ای هم از یک منتقد دربارۀ آن آمده است. سیزده فیلم عبارتند از: نان و کوچه (۱۳۴۹)، مسافر (۱۳۵۳)، گزارش (۱۳۵۶)، خانۀ دوست کجاست(۱۳۶۵)، مشق شب (۱۳۶۷)، کلوزآپ (۱۳۶۸)، زیر درختان زیتون (۱۳۷۳)، طعم گیلاس (۱۳۷۶)، باد ما را خواهد برد (۱۳۷۸)، ده (۱۳۸۰)، شیرین (۱۳۸۷)، کپی برابر با اصل (۱۳۸۹) و مثل یک عاشق (۱۳۹۱). البته که یادداشتی از احمد میراحسان منتقد، نویسنده و شاعر کنونی نیز در ابتدای این بخش گنجانده شده است.
فصل دوم کتاب به دیگر جنبه‌های زندگی هنری عباس کیارستمی اختصاص یافته است؛ کیارستمی طراح گرافیک، کیارستمی عکاس، کیارستمی شاعر و کیارستمی پژوهشگر، چهار حوزه‌ای است افزون بر نگاه منتقدان به آثار کیارستمی، نمونه‌ای از کارهای خود ایشان هم در هر حوزه به پیوست آمده است.
فصل سوم پانزده مقاله، نامه و یادداشت را شامل می‌شود که هر کدام به قلم یکی از چهره‌های شناخته‌شده یا نزدیکان عباس کیارستمی نوشته شده و مخاطب اغلب این مقالات هم خود اوست نه آثارش.
فصل چهارم، دفتری است در شعر که سروده‌های بیست شاعر را دربر می‌گیرد و همۀ این شاعران، در پی موفقیتهای مختلف کیارستمی یا به مناسبت‌های مختلف، شعری را به او تقدیم کرده‌اند.
فصل پنجم «کیارستمی از نگاه طراحان» نام دارد که دربرگیرندۀ ۲۸ طرح یا کارتون از ۱۸ طراح گرافیک و کارتونیست معاصر است. اغلب این آثار پس از درگذشت عباس کیارستمی خلق شده‌اند و دست‌مایۀ همۀ آنها هم چهرۀ خود کیارستمی یا فیلم‌های اوست.
فصل ششم، آخرین فصل کتاب است که تصاویری از کودکی تا واپسین روزهای زندگی عباس کیارستمی را شامل می‌شود.