کتاب اخلاق الاشراف
نویسنده:
عبید زاکانی
معرفی کتاب اخلاق الاشراف
خواجه نظام‌الدین عبید زاکانی قزوینی، از شاعران و نویسندگان متفکر و منتقد بزرگ ایران در سدهٔ هشتم هجری است که در زاکان قزوین متولد شده است.
در میان آثار عبید، که غالبا کوچک و رساله‌وار هستند، از یک سوی؛ و در میان نوشته‌های اخلاقی تاریخ ایران اسلامی از سوی دیگر، رسالهٔ اخلاق‌الاشراف، دقیق‌ترین و واقع‌بینانه‌ترین نوشته‌ای است که در تجزیه و تحلیل اخلاق فردی و سیاست اجتماعی ایران و کشورهای اسلامی در سدهٔ هشتم و حتی در همهٔ طول تاریخ درازآهنگ ایران نوشته شده است.
اخلاق‌الاشراف رساله‌ای است به نثر که در سال 740 ه.ق نوشته شده است. گاهی به مناسبت، عبید، اشعار خود یا دیگران را نیز در ضمن بیان مطالب می‌آورد.
در این رساله، عبید اخلاق اشراف زمان خود را بررسی کرده و گذشته از این که تسلط عمیق خود را در مباحث دینی، فلسفی، اخلاقی و سیاسی ثابت کرده، شیوهٔ طنزآمیز بدیعی بکار برده است که خواننده در آغاز می‌پندارد عبید با رفتار و گفتار و کردار بزرگان زمانهٔ خویش موافق و دمساز است، اما وقتی دقیق می‌شود و در مطالعهٔ رساله پیش می‌رود به طنز عمیق و انتقاد کوبنده‌ای که عبید در هر یک از سطور رساله خویش درج کرده، آگاه می‌گردد.
این کتاب در هفت باب نگارش شده است. باب اول در حکمت، باب دوم در شجاعت، باب سوم در عفت، باب چهارم در عدالت، باب پنجم در سخاوت، باب ششم در حلم و باب هفتم در حیاء، وفا، صدق، رحمت و شفقت.
در میان آثار عبید، که غالبا کوچک و رساله‌وار هستند، از یک سوی؛ و در میان نوشته‌های اخلاقی تاریخ ایران اسلامی از سوی دیگر، رسالهٔ اخلاق‌الاشراف، دقیق‌ترین و واقع‌بینانه‌ترین نوشته‌ای است که در تجزیه و تحلیل اخلاق فردی و سیاست اجتماعی ایران و کشورهای اسلامی در سدهٔ هشتم و حتی در همهٔ طول تاریخ درازآهنگ ایران نوشته شده است.
اخلاق‌الاشراف رساله‌ای است به نثر که در سال 740 ه.ق نوشته شده است. گاهی به مناسبت، عبید، اشعار خود یا دیگران را نیز در ضمن بیان مطالب می‌آورد.
در این رساله، عبید اخلاق اشراف زمان خود را بررسی کرده و گذشته از این که تسلط عمیق خود را در مباحث دینی، فلسفی، اخلاقی و سیاسی ثابت کرده، شیوهٔ طنزآمیز بدیعی بکار برده است که خواننده در آغاز می‌پندارد عبید با رفتار و گفتار و کردار بزرگان زمانهٔ خویش موافق و دمساز است، اما وقتی دقیق می‌شود و در مطالعهٔ رساله پیش می‌رود به طنز عمیق و انتقاد کوبنده‌ای که عبید در هر یک از سطور رساله خویش درج کرده، آگاه می‌گردد.
این کتاب در هفت باب نگارش شده است. باب اول در حکمت، باب دوم در شجاعت، باب سوم در عفت، باب چهارم در عدالت، باب پنجم در سخاوت، باب ششم در حلم و باب هفتم در حیاء، وفا، صدق، رحمت و شفقت.
درباره عبید زاکانی
خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی شاعر، نویسنده و طنزپرداز ایرانی قرن هشتم هجری است که طبق قراین موجود در اواخر قرن هفتم یا اوایل قرن هشتم ه.ق. در یکی از توابع قزوین چشم به جهان گشود. علت مشهور بودن او به زاکانی نسبت داشتن او به خاندان زاکان است که این خاندان تیره‌ای از «عرب بنی خفاجه» بودند که بعد از مهاجرت به ایران به نزدیکی قروه درجزین از توابع همدان رفتند و در آن ناحیه مستقر شدند. وی در شیراز به دانش اندوزی پرداخت و در این شهر در نزد بهترین استادان پرورش یافت، اما بعد از اتمام تحصیلاتش به شهر خود قزوین بازگشت و تا پایان عمر در این شهر ماند. در خاندان او دو شعبه از دیگران مشهورتر بودند؛ شعبهٔ یکم که به گفتهٔ حمدالله مستوفی (معاصر و همشهری عبید) اهل دانش‌های معقول و منقول بودند و شعبهٔ دوم که این مورخ آن‌ها را ارباب الصدور (یعنی وزیران و دیوانیان) می‌نامد. حمدالله مستوفی، از عبید به عنوان نظام‌الدین عبیدالله زاکانی یاد می‌کند و او را از شعبهٔ دوم می‌داند. با این همه اطلاع دقیقی از مقام صدارت یا وزارت برای عبید در دست نیست و همین قدر می‌دانیم که در دستگاه پادشاهان فردی محترم بوده.
دسته بندی های کتاب اخلاق الاشراف
محصولات مرتبط با کتاب اخلاق الاشراف
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب اخلاق الاشراف" ثبت می‌کند