«مالیخولیای چپ: مارکسیسم، تاریخ و حافظه» نوشته انزو تراورسو، بررسی عمیقی از پیامدهای احساسی و فکری ناشی از فروپاشی آرمانهای انقلابی است که زمانی به چپ سیاسی نیرو میبخشید. این کتاب که در سال 2016 منتشر شده، به احساسات از دست دادن و سرگردانی متفکران و فعالان چپ پس از پایان قرن بیستم، بهویژه پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و شکست ایدئولوژیهای مارکسیستی، میپردازد. تراورسو، بهعنوان مورخ و محقق برجسته اندیشه سیاسی، از خلال تعامل پیچیده بین حافظه، تاریخ و ایدئولوژی، تحلیلی ظریف از چگونگی درگیری چپ با گذشته و تصور آینده ارائه میدهد.
تراورسو در این کتاب مفهوم «مالیخولیای چپ» را بهعنوان نوعی سوگواری دستهجمعی برای وعدههای ناتمام مارکسیسم انقلابی معرفی میکند. اما این مالیخولیا صرفا بیان شکست نیست، بلکه نیرویی مولد است که چپ را به تفکری انتقادی وادار میکند تا بهطور جدی با تاریخ خود روبهرو شود و امکانات جدیدی را برای آینده خود تصور کند. تراورسو استدلال میکند که این حالت مالیخولیایی برای بازسازی و جوانسازی تفکر چپ ضروری است؛ زیرا مواجههای عمیقتر با شکستها و تراژدیهای گذشته را تشویق میکند و درعینحال، مسیرهای تازهای را برای تخیل سیاسی باز میکند. این کتاب به چند موضوع کلیدی میپردازد، ازجمله رابطه مارکسیسم و حافظه، نقش روشنفکران در سنت انقلابی و تأثیر رویدادهای تاریخی بر جنبشهای چپ معاصر. تراورسو تحلیل میکند که چگونه حافظه چپ با پیروزیها و شکستهای مختلف، از کمون پاریس و انقلاب روسیه تا مبارزات جهانی علیه نئولیبرالیسم، شکل گرفته است. او همچنین بررسی میکند که چگونه چپها یاد قهرمانان و شهدای خود را گرامی داشتهاند و این خاطرات چگونه بر استراتژیها و هویتهای سیاسی کنونی اثر میگذارد. بخش مهمی از کتاب به تحلیل واکنشهای فرهنگی و فکری به افول مارکسیسم اختصاص دارد. تراورسو نشان میدهد که چگونه متفکران، هنرمندان و فعالان مختلف، این افول را از طریق دیدگاه مالیخولیایی پردازش کردهاند، که هم حس عمیق فقدان را به رسمیت میشناسد و هم در پی حفظ روح رادیکال گذشته است. او با استفاده از طیف وسیعی از منابع، ازجمله ادبیات، سینما و فلسفه، نشان میدهد که چگونه مالیخولیا چپ در اشکال مختلف بیان فرهنگی متجلی شده است.
«مالیخولیای چپ» نوشته انزو تراورسو، اثری تأملبرانگیز و بهموقع است که جریانهای احساسی و فکری شکلدهنده به تفکر چپ معاصر را بهطور انتقادی بررسی میکند. تراورسو با تعریف مالیخولیا بهعنوان بازتابی از شکست و منبعی برای تجدید قوا، استدلالی قانعکننده برای اهمیت پایدار ایدههای مارکسیستی در مواجهه با شکستهای تاریخی ارائه میدهد. این کتاب، خوانندگان را به چالش میکشد تا میراث چپ را نه بهعنوان یادگاری از گذشته، بلکه بهعنوان سنتی زنده که میتواند اشکال جدیدی از مقاومت و همبستگی را در زمان حال الهام بخشد، بازنگری کنند.
کتاب مالیخولیای چپ