از قرن‌ها پیش نوشتن کتاب‌های مفصل و مختصر درباره شهرها و مناطق مختلف ایران به عنوان سنتی مقبول و موردتوجه بین مولفان رواج داشته و به ویژه کسانی که منتسب به شهرهای خود بوده‌اند علاقه بیشتری برای نوشتن درخصوص زادگاهشان نشان داده‌اند. از قدیم‌ترین آثار مربوط به شهرها باید از تاریخ بخارا، تاریخ قم و تاریخ سیستان نام برد که هر سه آنها در شمار مهمترین متون زبان فارسی بوده و افزون بر اطلاعات تاریخی و جغرافیائی، آگاهی‌های سودمندی در باب شیوه زندگی مردمان این شهرها به دست داده‌اند. اما در ادوار اخیر و پس از آشنایی محققان ایرانی با دانش‌هایی نظیر مردم‌شناسی، انسان‌شناسی و فولکلور دامنه این تحقیقات وسعت بیشتری یافت و به ویژه مطالعه در باب خرده فرهنگ‌ها که تعداد آنها در کشور پهناور ایران پرشمار است رواج بیشتری یافت، مخصوصا از زمانی که موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران شکل گرفت گروهی از دانشجویان مستعد بنا به توصیه استادان خود از جمله روان‌شاد دکترغلامحسین صدیقی به پژوهش در باب روستاها و شهرک‌های زادگاه خود برخاسته و آثار مفیدی در این مقوله فراهم آوردند که هنوز بخش زیادی از آنها به چاپ نرسیده است. این پژوهش‌ها و کتاب‌ها البته سبکی واحد نداشته و نویسندگان از الگوی مشخصی پیروی نکرده‌اند، چنانکه برخی به مباحث مردم‌شناسی و شیوه زندگانی مردم هر محل توجه داشته و محققان دیگر به موضوعاتی چون فولکلور، فرهنگ مردم و تاریخ و جغرافیای آن مناطق.
کتاب تشته فر
دایره المعارف بزرگ اسلامی
محمد غلامرضایی
