۱۳ نمایشنامۀ کوتاه و کم‌حرف! (پانتومیم) با مقدمه ناصر آقایی
پانتومیم را باید دشوارترین شکل نمایش صحنه‌ای تلقی کرد. چراکه بسیار قانونمند است و کمترین خطا در اجرا از دید تماشاگر مخفی نمی‌ماند.)
بی‌شک پانتومیم یک هنر ناب جهانی ست، چراکه جهان را مرزهای بی‌شمار گفتاری در برگرفته است اما پانتومیم یک هنر رفتاری است. هنری که با تکیه بر توان جسم و ذهن تماشاگر را محصور یک یا چند روایت می‌کند.
آنچه در این شیوه اجرایی اتفاق می‌افتد بهره‌گرفتن بسیار از نیروی تخیل و ایجاد پلی‌ست برای جسمانی کردن این خیال.
بازیگران پانتومیم تداعی‌گران قصه‌اند اما آن‌ها با عبور از چند پله؛ بر صحنه، تداعی‌گری می‌کنند: تنفس، تمرکز، تخیل، تجسم، تکنیک، تمرین و در نهایت؛ تداعی.
آنچه در پانتومیم است زندگی در یک شرایط فرضی‌ست؛ شرایطی که برای خود سرشار اصول و قاعده است و این اصول از ایده تا اجرا را شامل می‌شود.
اصول نویسندگی پانتومیم، آن‌چنان هم سو با اصول و قواعد نمایشنامه‌نویسی و فیلم‌نامه‌‌نویسی در ادبیات نمایشی نیست چراکه در این هنر، بازیگر تنها با ایجاد یک موقعیت دست به روایت قصه می‌زند. در آثار بازیگران بزرگی همچون “مارسل مارسو ” مثلا ایجاد یک تیتر (آقای بیپ به ماهیگیری می‌رود) او را وارد چنان بازی‌ای می‌کند که تماشاگر حتی توان پلک‌زدن را پیدا نمی‌کند.
در این بخش نویسندگان در سیزده نمایشنامه پیش رو، سعی در تصویرسازی‌های بیشتری کرده‌اند. نکته این که آنچه درپانتومیم کلاسیک اتفاق می‌افتد استفاده نکردن از آکسسوار، لباس و نور مجلل و حتی گاه موسیقی است. در این مجموعه بازیگر می‌تواند زن یا مرد باشد و کارگردان می‌تواند در لحظاتی برای تأثیرگزاری بیشتر قصه از افکت نیز استفاده کند.
کوتاه سخن این که نویسندگان، این متون را به تئاتر ایران تقدیم می‌کنند و چشم‌انتظار نقد آن می‌مانند. امید است دیگر کسانی که اهل پانتومیم هستند، با دیدن این مجموعه، انگیزه کافی بیابند تا متون خود را روی کاغذ آورند و به بازیگران و کارگردانان عرضه دارند.
کتاب ۱۳ نمایشنامۀ کوتاه و کم حرف! (پانتومیم)
آماره
منوچهر اکبرلو
