کتاب «موزهی خیالی آثار موسیقایی» با زیرعنوان «جستاری در فلسفهی موسیقی» نوشتهی لیدیا گر، کاوش عمیقی در مورد پرسشهای فلسفی پیرامون ماهیت آثار موسیقی است. این کتاب که برای اولینبار در سال 1992 منتشر شد، درصدد است تا به جنبههای تاریخی و مفهومی آنچه که یک اثر موسیقایی را تشکیل میدهد و اینکه چگونه این درک موسیقی کلاسیک را شکل داده است، بپردازد. در واقع تز اصلی گر، این است که مفهوم یک اثر موسیقایی آنطور که ما امروز آن را میفهمیم، قبل از قرن نوزدهم وجود نداشت.
کتاب با تحقیقی فلسفی در مورد تفاوت بین اجرای سمفونی پنجم بتهوون و خود سمفونی آغاز میشود. گر از این سوال برای کشف رابطهی پیچیده بین نت موسیقی، اجرا و مفهوم «اثر» استفاده میکند. او انتظارات و هنجارهایی را که برای تعریف عملکرد موسیقی کلاسیک آمدهاند، مانند ایدهی وفاداری به آثار درحال اجرا، بررسی میکند. نویسنده در بررسی خود دارای رویکردهای تحلیلی و تاریخی است. او از هر دو روش تحلیلی و تاریخی برای تشریح هستیشناسی موسیقی استفاده میکند. او فلسفهی انگلیسی-آمریکایی، یعنی فلسفۀ تحلیلی، را برای درک کامل هستیشناسی موسیقی ناکافی میداند و در عوض، بر نیاز به دیدگاه تاریخی تأکید میکند. در همین راستا، کتاب بهطور کلی به دو بخش تقسیم میشود: بخش اول با رویکرد تحلیلی به سراغ آثار موسیقی میرود، درحالیکه بخش دوم با رویکرد تاریخی به بررسی آثار موسیقایی میپردازد.
یک مفهوم محوری در کتاب، «پارادایم بتهوون» است که به مجموعهای از اعمال و آرمانهایی اشاره دارد که پس از سال 1800 به وجود آمدند و تحتتأثیر آثار لودویگ ون بتهوون قرار گرفتند. این تغییر پارادایم، منجر به ایجاد مفهوم «اثر هنری» شد که از آن زمان بر خلق و اجرای موسیقی کلاسیک حاکم بوده است.
بهطور کلی، کتاب «موزهی خیالی آثار موسیقایی» تأثیر بسزایی در حوزهی فلسفه موسیقی داشته است. خواندن این کتاب برای هرکسی که به تلاقی رشتههای موسیقی، تاریخ و فلسفه علاقه دارد ضروری است. به عبارت دیگر، این کتاب نهتنها گزارشی تاریخی از ظهور مفهوم اثر موسیقایی ارائه میکند، بلکه با بحثهای جاری دربارهی ماهیت و هدف موسیقی در جامعه نیز درگیر است.
کتاب موزه خیالی آثار موسیقایی