فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال‌های نخست دهه ۱۹۹۰ میلادی مناسبات جهانی را که از سال‌های بعد از جنگ جهانی دوّم اصولا بر یک جهان دوقطبی استوار شده بود به‌کلّی تغییر داد. اگرچه جهان غرب با از میان برداشتن رقیب اصلی‌اش، خود را پیروز این معرکه دانست و آینده جهان را نیز تحت‌الشعاع یک نظم جدید و متفاوت فرض کرد، امّا امروزه حوادث و رخدادهای بعدی برخلاف آن خوش‌خیالی اوّلیه از تقسیم مجدد جهان به مجموعه‌ای از قدرت‌های رقیب ریز و درشت و بازگشت به‌نوعی از مناسبات بین‌المللی که بیشتر یادآور وضعیت جهان در نیمه نخست قرن بیستم بود، حکایت می‌نمایند. در این میان، کشور ترکیه یکی از مراکز اصلی این دگرگونی‌های گسترده بود. در بین این رخدادهای مسبوق به سابقه، می‌توان به تحوّلات جدید ترکیه در حوزه سیاست خارجی که از آن به‌درستی تحت عنوان نوعثمانی‌گرایی یاد می‌شود، اشاره کرد. متأثر از این مباحث، آنچه مورد توافق تمامی محققین و صاحب‌نظران است، اهمیت بالای این تغییرات وسیع و تأثیرات گوناگون آن‌ها بر امور مختلف بوده و همین امر، کاوشی دقیق در مسائل این کشور را ضروری می‌سازد. کتاب «ادراک و چشم‌انداز ژئوپلیتیک ترکیه» اثر حسین سیف‌الدینی، نویسنده و پژوهشگر ایرانی، از بهترین متون نوشته شده در راستای دستیابی به شناختی دقیق و معتبر از شرایط حال حاضر کشور ترکیه است. در این کتاب، جوانب کلّی تغییر و تحولات ذکر شده مورد بررسی قرار گرفته و راه را بر طرح مجدد آرا و عقایدی گشوده است که می‌تواند از جمله به زیر سوال رفتن تصوراتی مانند فرض نوعی همسویی و همراهی این کشور با ایران بینجامد که بنیانش در سال‌های بین دو جنگ اوّل و دوّم جهانی با زحمت و مرارت بسیار بین دو کشور برقرار شد. مطالعه این کتاب، هم به سبب محتوای غنی و تفکربرانگیزی که دارد و همه به‌واسطه نثر بلیغ و ترجمه درخشانش، بسیاری مفید بوده و تجربه‌ای بسیار سودمند و لذت‌بخش را برای خوانندگان آن به ارمغان می‌آورد.
کتاب ادراک و چشم انداز ژئوپلیتیک ترکیه
شیرازه