کتاب تئوگونی هسیودس

تئوگونی هسیودس یکی از مهم ترین آثار ادبیات یونان باستان است که در حدود 700 سال قبل از میلاد نوشته شده است. این کتاب مجموعه اشعاری تعلیمی است که هم تئوگونی (تبارنامه) خدایان یونانی است و هم به عنوان کیهان‌شناسی اسطوره‌ای به توضیح آفرینش جهان می‌پردازد. کتاب با تقدیر و ستایش موزها (فرشتگان) آغاز می‌شود هسیودس را در سرودن شعر یاری می‌نمایند و به او توانایی ارتباط با خدایان را می‌دهند. این مقدمه نمونه‌ای از شعر حماسی است، اما شامل یک دگرگونی منحصر به فرد نسبت به شاعران پیشین است: هسیودس ادعا می‌کند که خود موزها از او دیدن کردند و «آواز زیبا» را به او آموختند. تئوگونی بر اساس نسل‌های متوالی خدایان تنظیم و سروده شده است. ابتدا هرج و مرج و آشوب بوده است، خلایی که همه چیز از آن سرچشمه گرفته است. از پس این آشوب گایا (زمین)، تارتاروس (عالم زیرین) و اروس (میل) پدید آمدند و سپس گایا از خود اورانوس (آسمان) و پونتوس (دریا) را می‌زاید. پس از این خدایان اولیه، گایا تیتان‌ها را می‌آفریند. یکی از این تیتان‌ها، کرونوس، با شکست دیگر تیتان‌ها به تخت سلطنت زمین می‌نشیند. فصل بعدی تئوگونی ظهور زئوس را شرح می‌دهد. کرونوس که نگران این پیشگویی است که توسط فرزندش، زئوس، سرنگون خواهد شد، فرزندان خود را می‌بلعد. با این حال، رئا، همسرش، با فریب دادن کرونوس به بلعیدن سنگ، کوچکترین پسرشان زئوس را نجات می‌دهد. زئوس مخفیانه بزرگ می‌شود و در نهایت کرونوس پس از جنگ المپیک، سلطنت خدایان را از آن خود می‌کند. این تئوگونی همچنین شامل داستان پرومتئوس است که زئوس را فریب می‌دهد و آتش را برای بشریت می‌دزدد. به عنوان مجازات، زئوس پرومتئوس را به صخره‌ای می‌بندد که در آن عقاب روزانه جگر او را می‌خورد. زئوس همچنین پاندورا، اولین زنی را می‌سازد که بدی‌ها را از کوزه‌اش به جهان رها می‌کند. زئوس حکومت خود را بر کیهان برقرار می‌سازد و نقش‌ها و مسئولیت‌ها را بین خدایان تقسیم می‌کند. این شعر با فهرستی از موجودات الهی و قهرمانان پایان می‌یابد که نظم و سلسله مراتبی که توسط زئوس ایجاد شده است را شرح می‌دهد.