امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) شاعر و ترانه سرای بلندآوازه، موسیقی شناسی آگاه است و یکی از اثرگذارترین مدیران موسیقی ایرانی در تاریخ رادیو شمرده می شود. او گذشته از همنشینی با برترین موسیقی دانان معاصر و آرشیوداری و ضبط خصوصی موسیقی، در زمینۀ آهنگ سازی، خوانندگی و موسیقی پژوهی آزموده هایی دارد. در این کتاب، که بخش نخست از طرح پژوهشی پنج جلدی «سایه و موسیقی» است، اثرگذاری موسیقی ایرانی در سروده های سایه بررسی شده است. کتاب دارای دو بخش اصلی است. یکی فرهنگ بسامدی واژه های موسیقایی است که دربردارندۀ همۀ نمونه های کاربرد واژه های موسیقایی در شعر سایه است و آن را از دیدی گلچین شعر او می توان دانست و از دیدی دیگرگونه ای گزارش شعرهای موسیقایی شمرده می شود. بخش دیگر کتاب ویژۀ بررسی ایهام های موسیقایی است و در آن خوانندگان گذشته از به دست آوردن آگاهی هایی در زمینۀ هنر موسیقی، به لایه هایی دیگر از باریک بینی های سایه در گزینش واژه ها و آرایه پردازی ایهامی پی می برند.
این کتاب دارای دو فصل اصلی است: ۱) «فرهنگ بسامدی واژه های موسیقایی» دربردارندۀ تمام ابیات دارای اصطلاحات و واژه های مربوط به هنر موسیقی، با شرح واژه ها و ترتیب تاریخی. این فصل هم شرح شعرهای سایه و هم گزیده ای موضوعی از شعر سایه به شمار می رود. ۲) «ایهام های موسیقایی» شامل شرح ایهام تناسب های موسیقایی شعر سایه که با نام «سازها»، «دستگاه ها»، «گوشه ها» و… ساخته شده است. در پایان هم دو نمایه از «حوزه های معنایی» و «سروده های سایه» در چند جدول ترتیب داده شده است.
کتاب موسیقی ایرانی در شعر سایه
هنر موسیقی
مهدی فیروزیان
