در تاریخ ایران پس از اسلام، اگر بخواهیم مهم ترین تحول اجتماعی و فرهنگی را مشخص کنیم، بی تردید دو دوره را باید در صدر جای دهیم: نخست چهار قرن اول اسلامی و بخصوص قرن بیستم مسیحی که در ایران با انقلاب مشروطه و تحولات عمیق سیاسی و اجتماعی آغاز می شود و خواب هزار ساله ایرانیان را بر می آشوبد. می خواهیم به ویژه بر این یک قرن اخیر و انقلاب مشروطه تاکید کنم و بگویم تاریخ چند هزار ساله ایران را می توان به دو بخش کرد: پیش و پس از انقلاب مشروطه؛ گزافه نیست اگر بخواهیم تحولات صد سال اخیر، به لحاظ تاثیرات ژرفی که بر جامعه و فرهنگ ایران داشته است به تنهایی اهمیتی بیش از تاریخ چند هزار ساله ای دارد که ایران تا پیش از انقلاب مشروطه از سر گذرانده است.
کتاب روشنفکران ایران در قرن بیستم