کتاب طبقه منفی دو

«طبقۀ منفی دو» رمانی نوشته فاطمه جعفریان است. از این رمان در جایزه ادبی هفت اقلیم تقدیر شده است و منتقدان ادبی نگاهی مثبت به آن داشته‌اند. رمان مضمونی اجتماعی و سیاسی دارد و با نگاه و زبانی طنز روایت می‌شود. علاوه بر این نگاهی روان‌شناسانه نیز در اثر مشهود است، بنابراین می‌توان گفت نویسنده با تلفیق ژانرهای مختلف روایتش را پیش می‌برد.
شخصیت اصلی رمان که راوی داستان نیز هست دختری جوانی است و بیشتر اتفاقات داستان در خانه و اداره رخ می‌دهد. بنابراین روابط خانوادگی و مشکلات اداری دو محوری هستند که راوی درگیر آن‌هاست. طبقۀ منفی دو در واقع محل کار راوی است. طبقه‌ای که کاملا فراموش شده است و افراد کمی به آن‌جا رفت و آمد می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود تا لایۀ دیگری هم به رمان اضافه شود و آن فضای وهم‌آلودی است که با پیدا شدن سایه‌هایی در زیرزمین آغاز می‌شود و داستان را به سمت رئالیسم جادویی می‌برد. در چنین فضایی هویت راوی دچار تغییر می‌شود و حتی بدون آن‌که خودش بخواهد نامش هم تغییر می‌‌کند. از راوی کارهایی سر می‌زند که با شخصیت او جور نیست اما کم‌کم به آن‌ها عادت می‌کند.
نویسنده در این رمان رابطه‌ها و مناسبات را به گونۀ تازه‌ای روایت می‌کند که به دور از کلیشه‌های رایج است. به عنوان مثال پدربزرگی که در رمان می‌بینیم، شخصیتی متفاوت است و بخشی از رمان در واقع روایت شیرین‌کاری‌های اوست. رابطۀ مادر و پدربزرگ نیز تازه و جالب است. نویسنده کوشیده است تا روابط آدم‌ها را قابل باور و همان‌گونه که هست، روایت کند. بخش زیادی از بار طنز داستان نیز بر دوش همین روابط است.
«طبقۀ منفی دو» شخصیت‌های متعددی دارد و نویسنده توانسته است به خوبی از عهدۀ پرداخت آن‌ها بربیاید. روایت به گونه‌ای است که خواننده با وجوه مختلف شخصیت‌ها آشنا و با آن‌ها همراه می‌شود. ضمن آن‌که لحن راوی که شخصیت اصلی رمان است به خوبی خواننده را با داستان همراه می‌کند. لحن دخترانه و حاضرجواب بودن این شخصیت برای خواننده جذاب و از نقاط قوت این رمان است. نویسنده با مهارت توانسته است در طول رمان این لحن و ریتم را حفظ کند. رمان تعلیق مناسبی هم دارد که خواننده را با خود همراه می‌کند. تعلیق رمان از همان ابتدا و با مرگ پدربزرگ آغاز می‌شود و تا پایان ادامه می‌یابد. ضمن آن‌که هر فصل تعلیق خاص خودش را دارد.
«طبقۀ منفی دو» رمانی خوش‌خوان و خوش‌ریتم است که تا پایان خواننده را با داستان همراه می‌کند. این رمان برای علاقمندان به رمان‌های فارسی گزینۀ مناسبی است.