کتاب مشروطه شناسی

«مشروطه شناسی» کتابی نوشته موسی نجفی، استاد دانشگاه و نظریه پرداز علوم سیاسی است. این اثر در دسته ادبیات تاریخی-پژوهشی قرار می گیرد و به یکی از مهم ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران می پردازد.
«مشروطه شناسی» مجموعه مقالات، مصاحبه ها و سخنرانی های موسی نجفی با موضوع شناخت تاریخی تحلیلی نهضت های اسلامی معاصر ایران است. نویسنده در این کتاب با تقسیم بندی نهضت بیداری اسلامی در ایران به دوران قبل و بعد از مشروطه، به بررسی تاثیر این نهضت بر جامعه ایرانی پرداخته و خوانش هایی که تاکنون از جریان مشروطه انجام شده را با دیده تردید مورد بررسی قرار می دهد.
کتاب «مشروطه شناسی» در چهار فصل نگارش شده و در ابتدا با معرفی مشروطه در فصل اول به سراغ جنبشی مهم در دوره ناصرالدین شاه و در سال 1268 می رود. در این فصل موضوع نهضت تحریم تنباکو و دلایل شکل گیری این جنش و تاثیر آن بر جامعه مورد بررسی قرار می گیرد. در این فصل نهضت تنباکو به عنوان سرآغازی بر جنبش های اسلامی در ایران پرداخته می شود. در ادامه و در فصل دوم نویسنده جنبش مشروطه را مورد واکاوی قرار داده و به این پرسش پاسخ می دهد که این جنبش چرا و به چه دلیل به وجود آمده است. پس از پاسخ دادن به پرسش چیستی مشروطه در فصل سوم کتاب اندیشه سیاسی مشروطیت ایران تشریح و مورد بررسی قرار می گیرد. در این فصل نویسنده به زوایای مختلف جنبش مشروطه پرداخته و اندیشه های مختلف را در این نهضت مورد بررسی قرار می دهد. فصل چهارم عنوان «به‌سوی تمدن اسلامی» را بر خود دارد و نویسنده در پی آن است تا به تاثیر نهضت مشروطه بر شکل گیری جمهوری اسلامی در کشور بپردازد و نقش مشروطه را در انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار دهد.
موسی نجفی، در این اثر، به بسیاری از رئوس کلی، قواعد اساسی و مطالب کلیدی اشاره کرده و توضیح می‌دهد که توجه به مشروطیت در این زمان چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟