کتاب با چراغ و آینه

کتاب پیش رو اثری است به قلم استاد فرزانه، دکتر "محمدرضا شفیعی کدکنی" که در آن با "با چراغ و آینه"، "در جستجوی ریشه های تحول شعر معاصر ایران" قدم بر می دارد.
وی در این اثر با ارائه ی چشم اندازی دیگر، به دگرگونی نهادهای اجتماعی، اقتصادی و اصلاحات عباس میرزا می پردازد و مفاهیمی همچون آزادی، آرمان های ملی، میهن پرستی، سویسالیسم، تجدد دینی، نقد خرافات، پلورالیسم دینی و نیروهای مذهبی و مساله ی زن را بررسی می کند تا "در جستجوی ریشه های تحول شعر معاصر ایران"، تصویری همه جانبه به مخاطب ارائه کند. دکتر "محمدرضا شفیعی کدکنی" با معرفی نخستین شعرهای انتقادی، سیاسی، مذهبی و انواع ادبی در عصر مشروطه، چهره های نقد ادبی را در این دوره معرفی می کند و علاوه بر بررسی شعر مشروطه، ویژگی های عمومی ادبیات درباری را در عصری که مقارن با مشروطیت بود، برمی شمرد.
نویسنده در "با چراغ و آینه"، برخی از برجسته ترین پیشگامان در عرصه ی تحول را نام می برد و پس از آن به مراحل آشنایی ایرانیان با شعر فرنگی می پردازد. در برخورد با فرنگ، دگرگونی ساخت و صورت ها بررسی می شود و آغاز نهضت ترجمه در کنار نخستین ترجمه ها مورد توجه قرار می گیرد. "محمدرضا شفیعی کدکنی" از پرداختن به اثر زبان های فرنگی بر شعر فارسی نیز غافل نمی شود و ارتباط ترجمه را با تغییر سبک ها نشان می دهد. در ادامه از مهم ترین مسائلی که در کتاب "با چراغ و آینه" به آن پرداخته شده، سفر از سنت به سمت نوآوری است که در این راستا، نقش برخی از مهم ترین چهره های شعر و ادب فارسی مورد بررسی قرار می گیرد.