کتاب تفکر بر پرده سینما

هنگامی که به گذشته و به فرآیندی می نگرم که منجر به نوشتن این کتاب شد، احساس می کنم هم خودم به لحاظ حرفه ای و هم حوزه فیلم و فلسفه، هر دو تازه پا به عرصه گذاشته ایم. هنگامی که نخستین بار ادعا کردم فیلم ها می توانند با دل نگرانی های فلسفی مرتبط باشند، این ادعا با سکوتی کم و بیش مرگبار در جهان فلسفه حرفه ای آمریکایی - انگلیسی مواجه شد. حال، پس از گذشت یک دهه و نیم، افتخار می کنم که عضوی از زیررشته ای از فلسفه هستم که در حال شکوفایی است و نه تنها با تفکر درباره مسایل فلسفی که در باب ماهیت فیلم ها مطرح می شود، بلکه همچنین با بهره گیری از این رسانه در حکم روشی برای پرداختن به مسائل فلسفی، فیلم ها را جدی می گیرد.

نتیجه بررسی محلی من در باب نسبت فیلم و فلسفه، دست کم برای خود من، از بسیاری جهات حیرت انگیز است. من نیز مانند تقریبا همه فلاسفه ای که درباره فیلم قلم می زنند، نخست این ایده را رد کردم که فیلم ها هنگامی که یک ادعا، نظریه یا دیدگاه فلسفی، را به تصویر می کشند، می توانند فلسفه بورزند. فکر می کنم دلیلش آن بود که می خواستم ادعا کنم فیلم ها می توانند به روش های دیگری، که من آن ها را شاخص تر می دانستم، فلسفه بورزند.

من همانند بسیاری از فلاسفه اذعان کرده بودم که آزمایش های فکری، مولفه ای مهم در بسیاری از متون شاخص فلسفی هستند ولی حقیقتا فکر نکرده بودم که اهمیت آن ها در چیست. وقتی این مسئله توجه مرا به خود جلب کرد که آیا روایت ها می توانند برهان باشند، اهمیت آزمایش فکری روشن شد. هرچه باشد، آزمایش های فکری عموما حاوی روایت هستند، یکی از ویژگی های فلسفه که آن را دلیلی بر ناتوانی فیلم برای بر پرده کشیدن فلسفه می دانستند. اگر می توانستم نشان دهم که آزمایش فکری، مولفه ای اساسی در برخی از برهان های فلسفی است، راه برای نشان دادن این موضوع باز می شد که فیلم ها نیز می توانند برهان آوری فلسفی کنند، زیرا روایت های آن ها شامل آزمایش های فکری است.