«جهان لغزنده است» نوشته آنتونی گیدنز، جامعهشناس برجسته، به بررسی تأثیرات عمیق جهانیسازی بر زندگی فردی و اجتماعی میپردازد. این کتاب بر اساس مجموعهای از سخنرانیهای گیدنز در سخنرانیهای بیبیسی نوشته شده و در سال 1999 منتشر شد. گیدنز، با استفاده از زبانی قابل فهم و روایت جذاب، جهانیسازی را به عنوان نیرویی چندبعدی معرفی میکند که زندگیهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ما را به شکلی عمیق تغییر داده و فرصتها و چالشهای تازهای ایجاد کرده است.
گیدنز در این کتاب، جهانی شدن را به عنوان مجموعهای از فرآیندها توصیف میکند که به سرعت در حال تغییر دادن جهان و پیوند دادن جوامع و ملتها به یکدیگر هستند. او معتقد است که جهانیسازی نه فقط یک فرآیند اقتصادی، بلکه نیرویی پویا و گاه مخرب است که زندگی فردی و جمعی را متأثر میکند و ساختارهای سنتی قدرت را زیر سوال میبرد. نقش برجسته فناوریهای ارتباطات، که باعث افزایش ارتباطات آنی در سراسر جهان شده، از جمله مواردی است که گیدنز به آن توجه دارد. یکی از موضوعات کلیدی که در این کتاب بررسی میشود مفهوم «جامعه ریسکی» است؛ جایی که در آن تهدیدات مدرن، مانند تغییرات زیستمحیطی، بیثباتی اقتصادی و بحرانهای سیاسی، به طور جهانی بر همگان تأثیر میگذارند و نمیتوان آنها را در مرزهای ملی محدود کرد. گیدنز همچنین به تغییرات عمیق در هویت فردی و اجتماعی میپردازد و توضیح میدهد که چگونه جهانیسازی باعث شده که افراد در جهانی با قطعیتهای کمتر، به بازتعریف هویت و نقشهای خود بپردازند. او همچنین بر چالشهای جهانیشدن برای دموکراسی و حکمرانی تمرکز دارد و اشاره میکند که دولت-ملتهای سنتی در برابر قدرت فزاینده نهادهای فراملی و شرکتهای چندملیتی آسیبپذیر شدهاند. گیدنز بر این باور است که جهانیشدن، با وجود تضعیف برخی از جنبههای حاکمیت دولت، فرصتهای جدیدی برای همکاری سیاسی و پاسخگویی جهانی ایجاد میکند. یکی از موضوعات اساسی این کتاب، مفهوم فرآیندهای «فرارونده» یا «غیر قابل کنترل» جهانی شدن است. گیدنز معتقد است که جهانیشدن با ایجاد فرصتهای تازه، ریسکها و چالشهای بیسابقهای نیز به همراه دارد و انسانها باید با همکاری و مدیریت صحیح به این چالشها پاسخ دهند. او این مقطع زمانی را به عنوان یک نقطه عطف برای بشریت میبیند که در آن باید اثرات جهانیسازی را برای حفظ آیندهای پایدار درک و مدیریت کرد. موضوع مهم دیگر، تأثیر جهانیشدن بر هویت فردی است. گیدنز نشان میدهد که جهانیشدن پرسشهای هویتی را شدت میبخشد و افراد را مجبور میکند در مواجهه با جهانی ناپایدار و تغییرپذیر، نقشها و باورهای خود را بهروز کنند. او بر مفهوم «انعکاسپذیری» تأکید دارد؛ مفهومی که بیانگر ارزیابی و اصلاح مستمر باورها و ارزشها در پاسخ به اطلاعات جدید است.
«جهان لغزنده است» همچنان اثر بسیار مرتبط و پرمحتوایی است که درک عمیقی از تأثیرات جهانیسازی بر زندگی روزمره و مسائل بزرگ اجتماعی ارائه میدهد. تحلیل گیدنز، خوانندگان را به شناخت جهانیشدن به عنوان فرآیندی پیچیده و چندبعدی که نیازمند سیاستهای انطباقی و همکاری بینالمللی است، ترغیب میکند. این کتاب نه تنها بر حوزه جامعهشناسی بلکه در علوم سیاسی و اقتصادی نیز تأثیرگذار بوده و چارچوبی برای بررسی تغییرات عمیق و دگرگونکننده جهانیسازی فراهم میکند و بر ضرورت اقدام جمعی برای مدیریت چالشها و بهرهبرداری از فرصتهای آن تأکید میکند.
کتاب جهان لغزنده است