انقلاب ۱۹۱۷ میلادی روسیه سبب شد یکی از قدرتهای خارجی از صحنۀ تصمیمگیریهای سیاسی ایران خارج شود. از دیگر سو انقلاب روسیه با ایدئولوژی سوسیالیستی - کمونیستی خود افراد و گروههایی را در ایران مجذوب خویش ساخت که از جملۀ آنها به برخی از سوسیال دموکراتها، بهخصوص اعضای حزب دموکرات، میتوان اشاره کرد که تحت تأثیر شوروی، دست به تشکیل احزابی با نام کمونیست و سوسیالیست زدند. بنابراین در آستانۀ تشکیل مجلس چهارم، حزب سوسیالیست، با دارا بودن گرایش و تمایل نسبت به شوروی و ایدئولوژی حاکم بر آن پا گرفت و اعضای آن را غالبا عناصر حزب دموکرات _که اینک منحل شده بود _ تشکیل دادند.
مسئلهای که این پژوهش در پی روشن نمودن آن است، نشان دادن نقش مهم و تأثیرگذار حزب سوسیالیست __ بهعنوان یکی از احزابی که در طول مجالس چهارم و پنجم فعالیت داشت __ بر حوادث و جریانات سیاسی کشور است. اینکه این حزب در مسائل مهمی همچون برپایی یا سقوط کابینهها، قضیۀ جمهوری، تحقق آمال و اهداف مشروطهخواهان __ بهخصوص طیف سوسیال دموکرات __ و تغییر سلطنت قاجاریه چه تأثیری داشت و چگونه عمل نمود.
نگاه