"سفینهٔ طالبی" یا "کتاب احمد" یک اثر نگارشی از عبدالرحیم طالبوف است، روشنفکر و نویسندهٔ پیش از دورهٔ مشروطه. این اثر در سال‌های ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲ قمری در استانبول منتشر شده است. این کتاب بر اساس دیالوگ‌ها و مصاحبه‌ها ساخته شده است. در این اثر، نویسنده با شخصیتی خیالی به نام احمد، دربارهٔ موضوعات مختلف علمی، اجتماعی، سیاسی و فلسفی بحث و گفتگو می‌کند. "کتاب احمد" به عنوان یکی از اولین کتب تربیتی برای نوجوانان به زبان فارسی محسوب می‌شود. بسیاری از این اثر تأثیر امیل ژان ژاک روسو را در آن مشاهده می‌کنند. در واقع، خود نویسنده در بخش هشتم اثر می‌نویسد: "مولّف فرانسه که بیشتر مطالب دیباچهٔ این کتابچه را احمد از زبان (امیل) او نقل می‌کند و مرهون طرح کتاب اوست." در اینجا، "مولّف فرانسه" به واضحی روسو را اشاره دارد. با این وجود، تفاوت‌های قابل توجهی بین رویکردهای تربیتی طالبوف و روسو وجود دارد.
یکی از معلمان مدرسهٔ دارالفنون به نام میرزا کاظم خان، پیش از انتشار کتاب "احمد"، کتاب "صحبت سادهٔ طبیعی و هیئت" نوشتهٔ "یکی از نسوان با فضل فرانسه" را به فارسی ترجمه کرد و در روزنامهٔ علمی منتشر کرد. در این ترجمه، نویسنده نامی فرزندان واقعی خود، احمد و محمود، را در داستان معرفی کرده و از زبان آنها سوالاتی را مطرح کرده و به آنها پاسخ داده است. متأسفانه، نشریه تعطیل شد و احمد، فرزند واقعی میرزا کاظم خان، در جوانی درگذشت و به این ترتیب کتاب ناتمام باقی ماند. به احتمال زیاد، طالبوف از این ترجمه آگاهی داشته است.
کتاب کتاب احمد
شیرازه
عبدالرحیم طالبوف
امید فردا
