"دین و دولت در ایران" اثری است به قلم پرفسور "حامد الگار" که با محوریت "نقش علما در دوره قاجار" به رشتهی تحریر در آمده است. این کتاب سیصد و هشتاد صفحه، با بررسی رابطهی دین و دولت در ایران" طی چهارده فصل، نقش "علما در دوره قاجار" را برجسته نموده و از جهات مختلف تجزیه و تحلیل مینماید. "حامد الگار" در فصل نخست، مبانی نفوذ روحانیان را تشریح میکند و موقعیت مجتهدان را از نظر تعلیمات و عقاید شیعه، در کنار وظایف عملی آنها، منبع درآمدشان و عوامل کلی تعیینکنندهی نقش آنها و گرایششان به دولت، زیر ذرهبین میبرد.
فصل دوم با عبور از زمینههای تاریخی حکومت صفویه، افشاریه و زندیه، به دوران حکومت قاجار میرسد و به مباحث تجدد مذهبی و شیعی، تشکیل سلسلهی قاجار و ارتباط آغامحمدخان قاجار با علما میپردازد. سیاست روحانی فتحعلیشاه قاجار، عباسمیرزا و قائم مقام فراهانی از دیگر مطالب این کتاب هستند و حوادث پس از جنگ و واکنش علما نسبت به هنری مارتین مبلغ، محتوای فصل پنجم را تشکیل میدهند.
فصول بعدی کتاب "دین و دولت در ایران" به قلم پرفسور "حامد الگار" به ترتیب به حکومت محمدشاه، سالهای اولیهی حکومت ناصرالدین شاه، پیدایش فرقههای بابیت و بهائیت و واکنش علما به آن، میرزا حسین خان سپهسالار و سقوط وی، میرزا ملکم خان و سید جمالالدین اسدآبادی در قامت دو پیشگام دگرگونی، لغو امتیاز تنباکو و عواقب و نتایجی که به دنبال داشت، مخالفت روحانیون با امینالدوله و امینالسلطان و نهایتا علما و آغاز جنبش سرنوشتساز مشروطه اختصاص دارد. در پایان کتاب، نمایههایی از سفرنامهها، رسائل، سلسله، نژادها، طوایف، امتیازات، انحصارات، جنگها، انجمنها، بانکها، فرقههای سیاسی، آیینها، شعارها، آرمانها و جنبشها نیز ارائه شده است.
کتاب دین و دولت در ایران