سعدالله ونوس (1997-1941)، پایه گذار تئاتر مدرن سوریه، در روستای حصین البحر در نزدیکی شهر طرطوس به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را در همان جا گذراند. او در قاهره در رشته ی روزنامه نگاری تحصیل کرد و بعد در روزنامه های البعث سوریه و السفیر لبنان به عنوان دبیر بخش فرهنگ و هنر مشغول به کار شد. او همچنین سالها در امور موسیقی و تئاتر سوریه مدیریت هایی را تجربه کرد. در اواخر دهه ی 1960 به پاریس رفت و در رشته ی تئاتر تحصیل کرد و با جریانات روز هنری اروپا آشنا شد. در همین ایام با شکست اعراب از اسرائیل در جنگ سال 1967، تئاتر سیاسی دنیای عرب متولد شد. این شکست، باعث ایجاد سطح تازه ای از بیداری در میان هنرمندانه و روشنفکران شد تا رسانه های دولتی و تصرف عرصه ی فرهنگ عمومی را از سوی آنان به چالش بکشند. ونوس در 1969 جشنواره ی هنرهای نمایشی عرب را در دمشق بنا گذاشت که بعدها هنرمندانی از سرسر جهان عرب در آن شرکت کردند. در این جشنواره، او پروژه اش را تحت عنوان «تئاتر سیاست سازی» به جای «تئاتر سیاسی» سنتی مطرح کرد. او می خواست تئاتر نقش مثبت تری در فرایند تغییرات اجتماعی و سیاسی به عهده بگیرد. ونوس در اواخر دهه ی 70 کمک کرد تا انستیتوی عالی هنرهای نمایشی در دمشق تاسیس شود و بعدها در آن تدریس کرد، ضمن آنکه سردبیری ممجلات تخصصی تئاتر را هم برعهده داشت. در سال 1982، پس از حمله ی ارتش اسرائیل به لبنان و سقوط بیروت، به چنان بهتی دچار شد که برای یک دهه دست از نوشتن کشید. شروع دوباره ی کار او در اوائل دهه ی 90 همان نصیب سیاسی کارهای قبلی را داشت. در سال 1996 یونسکو و ITI او را برای ارائه ی پیام روز جهانی تئاتر برگزیدند و او اولین عربی بود که این افتخار نصیبش می شد. فرصت زیستنش اما کوتاه بود و یک سال بعد به رنج سرطان، رنج زیستن را بدرود گفت.
کتاب تراژدی مرد شیره خرمافروش فقیر
افراز
سعدالله ونوس
