کتاب «قهوه خانه و قهوه خانه نشینی در ایران» اثر علی بلوکباشی، به بررسی تاریخچه، فرهنگ و نقش کافهها در جامعهی ایرانی میپردازد. این کتاب بهویژه به این موضوع میپردازد که کافهها چگونه از مکانهایی صرفا برای نوشیدن قهوه و چای به مراکز مهم فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تبدیل شدند. علی بلوکباشی در این اثر، با رویکردی پژوهشی و مستند، تاریخچهی کافهها در ایران و تأثیرات آنها بر تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور را بررسی میکند. با نگاهی به تاریخ، به بررسی گام به گام ظهور کافهها در ایران از دوران قاجار تا دوران معاصر میپردازد. این فضاها، که ابتدا به عنوان مکانهایی برای نوشیدن قهوه و چای مورد استفاده قرار میگرفتند، به سرعت به محلهایی برای تبادل افکار و ایجاد ارتباطات اجتماعی و فرهنگی تبدیل شدند. در دوران قاجار و اوایل پهلوی، کافهها به عنوان فضاهایی برای گفتگوهای عمومی و نشستهای فکری و سیاسی شناخته میشدند. در واقع، کافهها به نوعی مکانی برای شکلگیری و تبادل افکار جدید، به ویژه در دنیای مدرن بودند. در این دورهها، بسیاری از شاعران، نویسندگان، سیاستمداران و روشنفکران ایرانی در کافهها گرد هم میآمدند تا درباره مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بحث کنند. در این فضاها بود که بسیاری از اندیشهها و جنبشهای سیاسی و فرهنگی شکل میگرفتند و بهویژه در دوران مشروطه، کافهها به کانونهایی برای ترویج ایدههای آزادیخواهانه تبدیل شدند. این کتاب یک تحلیل دقیق و جامع از تاریخچه و تأثیرات کافهها در ایران است. این اثر نه تنها برای علاقهمندان به تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران، بلکه برای کسانی که به مطالعهی نحوهی تأثیرگذاری مکانها بر زندگی اجتماعی و فرهنگی جوامع مختلف علاقه دارند، مفید است. بلوکباشی در این کتاب با استفاده از روایتهای تاریخی و مستند، تصویری زنده و جذاب از کافهها و نقش آنها در جامعه ایرانی ارائه میدهد و به خوانندگان این امکان را میدهد که بهتر نقش این فضاها در تحول فرهنگی و اجتماعی ایران را درک کنند.
درباره علی بلوکباشی
علی بلوکباشی زادهٔ ۱۳۱۴ خورشیدی ، نویسنده و پژوهشگر در حوزه مردمشناسی اهل ایران است. وی دارای مدرک دکترای مردمشناسی از دانشگاه آکسفورد انگلستان است. از وی به عنوان پدر مردمشناسی آکادمیک ایران یاد میشود.
دسته بندی های کتاب قهوه خانه و قهوه خانه نشینی در ایران