کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم
نویسنده:
علی بلوکباشی
معرفی کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم
"مردم شناسی جامعه تهران قدیم" به قلم "علی بلوکباشی"، موضوع ذکر شده در عنوان "و گفتارهایی درباره خانه و خانواده و سنت های خانوادگی" را شامل می‌شود.
با نگاهی به تهران، شاید کمتر متوجه شوید که این شهر بزرگ چه اتفاقاتی را به خود دیده است؛ شهری که روزگاری مانند دهکدهای بود، که باغ و قنات و دشت‌های وسیع، چهره‌ی اصلی آن را تشکیل می‌داد و تا یک قرن پیش ملتی را از هر مذهب و مسلکی در خود جای داده بود. اکنون اما کلانشهری را می بینید که در حال خفگی است، با خیابان های مملو از ماشین و آدم و ساختمان‌های بلندی که امروزی به نظر می‌رسند، اما در واقع هیچ صفایی ندارند. در همین شهری که اکنون هوای مسمومش جایی برای تنفس باقی نگذاشته، مردمی در گذشته نه چندانش دورش در مکانی عاری از مدرنیته زندگی می‌کردند و حتی اگر امکانات رفاهی زیادی نداشتند، لااقل سپاسگزار این بودند که می‌توانند هوای پاک را نفس بکشند.
ممکن است تصور تهران بدون دود و شلوغی سرسام‌آور کمی سخت باشد؛ اما اگر طرفدار این تصویر پاک‌تر و دوست‌داشتنی‌تر از تهران هستید، کتاب "مردم شناسی جامعه تهران قدیم" به قلم "علی بلوکباشی"، با ارائه‌ی توصیفات کم‌نظیرش، شما را به آن تابلوی شگفت‌انگیز خواهد برد. قلم دکتر "علی بلوکباشی" و شگفتی‌های آن، حکایت هایی از محله‌های تاریخی تهران بازگو می‌کند که رفته رفته توسط ماشین مدرنیته بلعیده شد و به تاریخ تبدیل شد و امروز با شنیدن نام آنها با خودمان می اندیشیم که می‌توانسته چه جای قشنگی باشد! اگر می‌خواهید تهران را جور دیگری یاد بگیرید و پیدا و پنهان آن را بهتر بشناسید، "مردم شناسی جامعه تهران قدیم" کتابی است که نباید آن را از دست بدهید.
با نگاهی به تهران، شاید کمتر متوجه شوید که این شهر بزرگ چه اتفاقاتی را به خود دیده است؛ شهری که روزگاری مانند دهکدهای بود، که باغ و قنات و دشت‌های وسیع، چهره‌ی اصلی آن را تشکیل می‌داد و تا یک قرن پیش ملتی را از هر مذهب و مسلکی در خود جای داده بود. اکنون اما کلانشهری را می بینید که در حال خفگی است، با خیابان های مملو از ماشین و آدم و ساختمان‌های بلندی که امروزی به نظر می‌رسند، اما در واقع هیچ صفایی ندارند. در همین شهری که اکنون هوای مسمومش جایی برای تنفس باقی نگذاشته، مردمی در گذشته نه چندانش دورش در مکانی عاری از مدرنیته زندگی می‌کردند و حتی اگر امکانات رفاهی زیادی نداشتند، لااقل سپاسگزار این بودند که می‌توانند هوای پاک را نفس بکشند.
ممکن است تصور تهران بدون دود و شلوغی سرسام‌آور کمی سخت باشد؛ اما اگر طرفدار این تصویر پاک‌تر و دوست‌داشتنی‌تر از تهران هستید، کتاب "مردم شناسی جامعه تهران قدیم" به قلم "علی بلوکباشی"، با ارائه‌ی توصیفات کم‌نظیرش، شما را به آن تابلوی شگفت‌انگیز خواهد برد. قلم دکتر "علی بلوکباشی" و شگفتی‌های آن، حکایت هایی از محله‌های تاریخی تهران بازگو می‌کند که رفته رفته توسط ماشین مدرنیته بلعیده شد و به تاریخ تبدیل شد و امروز با شنیدن نام آنها با خودمان می اندیشیم که می‌توانسته چه جای قشنگی باشد! اگر می‌خواهید تهران را جور دیگری یاد بگیرید و پیدا و پنهان آن را بهتر بشناسید، "مردم شناسی جامعه تهران قدیم" کتابی است که نباید آن را از دست بدهید.
درباره علی بلوکباشی
علی بلوکباشی زادهٔ ۱۳۱۴ خورشیدی ، نویسنده و پژوهشگر در حوزه مردم‌شناسی اهل ایران است. وی دارای مدرک دکترای مردم‌شناسی از دانشگاه آکسفورد انگلستان است. از وی به عنوان پدر مردم‌شناسی آکادمیک ایران یاد می‌شود.
دسته بندی های کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم
قسمت هایی از کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم
در روند تحولات شهری، بخش بزرگی از مردم طبقات و گروه های اجتماعی جامعه تهران جذب نظام فرهنگی جدید شده اند و سبک زندگی متجدانه را با پذیرش عناصر فرهنگ غربی اخذ کرده اند. هر چند هنوز عناصری از فرهنگ سنتی، به ویژه پاره ای از اعتقادات و آداب مذهبی و غیرمذهبی در ذهن و ضمیر آنها باقی مانده و در مواقع و به مناسبت های خاص در آیین ها و آداب و سنت ها، مانند مراسم سوگواری و جشن و آیین های مذهبی و غیرمذهبی و در مراسم آیینی زنانه بازنمود می یابند. بخش دیگری از جمعیت شهری، به خصوص افراد مهاجر ایلی- روستایی و شهرستانی های مهاجر، همچنان در عمل و نظر در حصر نظام فرهنگ سنتی قدیم باقی مانده اند و می کوشید تا سبک زندگی نیاکانی را ادامه دهند و ارزش های سنتی کهن را همچنان محفوظ نگهدارند. این تضاد و تقابل فرهنگی در برخی الگوهای رفتاری و عقیدتی میان این دو بخش از اجتماعات سنت گرا و تجددگرا در سطح جامعه تهران چشمگیر است.
بنابر آگاهی های موجود در ۱۲۶۹ق، شهر تهران به ۵ محله ارگ، عودلاجان، بازار، سنگلج و چال میدان (یا چاله میدان) در داخل شهر و نیز آبادی بیرون دروازه های تهران تقسیم می شد. هر یک از محله ها، به جز محله ارگ، بنابر موقعیت خاصشان گذرها، پاتوغ ها(پاتوق ها) و کوچه هایی را در برمی گرفت. مثلا محله بازار دارای ۱۰ گذر به نام های کوچه غریبان، تکیه قاطرچی ها و میان گود، عباس آباد، سیدناصرالدین و جز اینها، و یک کوچه به نام خرقانی ها و پاتوغ ملک آباد، یا محله سنگلج دارای ۶ گذر به نام گذر گلبندک(گلوبندک)، قورخانه، افشارها، دباغ خانه، درب خونگاه(درخونگاه) و گذر پایین، و هر گذر دارای چند کوچه بود. کوچه ها بیشتر به نام اشخاص سرشناس ساکن در آنها، در گذر زکی خان، ارنگه در گذر گلبندک، یا کوچه عباسعلی خان، سرهنگ توپخانه در گذر قورخانه و کوچه میرزاحسین خان حکیم باشی در گذر افشارها در محله سنگلج؛ و به نام برخی از گروه های قومی یا ایلی مانند کوچه گندشلوها، باجمالوها و قرقانی ها در گذر افشارها، کوچه عرب ها در گذر دباغ خانه، و ترکمان ها در گذر پایین؛ یا به نام مهاجران برخی از شهرهای ایران مانند کوچه کرمانی ها و کوچه قمی ها در گذر پایین، و همه در محله سنگلج نامیده می شدند.
محصولات مرتبط با کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم" ثبت می‌کند