کتاب نظریه عمومی جادو

کتاب «نظریه عمومی جادو» نوشته مارسل موس که ابتدا در سال 1902 منتشر شد و بعدا در سال 1950 مجددا ویرایش شد، اثری مهم در زمینه مردم شناسی و جامعه شناسی است. این کتاب با همکاری هنری هوبرت، تحلیلی جامع از جادو، کارکردهای آن و جایگاه آن در فرهنگ های مختلف ارائه می دهد. موس، جامعه شناس و مردم شناس برجسته فرانسوی، به دلیل مطالعات عمیق خود درباره پدیده های اجتماعی مورد تحسین قرار گرفته است و این اثر نیز از این قاعده مستثنی نیست. او کتاب را با تعریف جادو و تمایز آن از دین و علم شروع می کند و توضیح می دهد که جادو یک پدیده اجتماعی است که در همه جوامع وجود دارد، اگرچه اشکال و کارکردهای آن ممکن است متفاوت باشد. به گفته موس، سحر و جادو با ماهیت عملی و سودمند آن مشخص می شود که هدف آن دستیابی به نتایج خاص از طریق ابزارهای ماوراء طبیعی است. کتاب به نقش جادوگر در جامعه می پردازد. نویسنده جادوگران را افرادی توصیف می کند که دارای دانش و مهارت های تخصصی هستند که اغلب از طریق آموزش تجربی به دست می آیند. این جادوگران، در چشم مردمان جوامع، به‌عنوان واسطه‌هایی بین دنیای طبیعی و ماوراء طبیعی دیده می‌شوند، که از قدرتی بهره می‌برند که می‌تواند بر رویدادها و نتایج آن ها تأثیر بگذارد. نویسندگان کارکردهای اجتماعی جادو را بررسی می‌کنند. از جادو می توان برای رفع تنش های اجتماعی، حل تعارضات و حفظ نظم در یک جامعه استفاده کرد. همچنین ابزاری را برای افراد فراهم می کند تا با عدم قطعیت کنار بیایند و بر محیط خود کنترل داشته باشند. بخش قابل توجهی از کتاب به رابطه جادو و دین اختصاص دارد. موس و هوبرت استدلال می کنند که در حالی که هر دوی دین و جادو شامل عناصر ماوراء طبیعی هستند، اهداف متفاوتی را دنبال می کنند و در چارچوب های متفاوتی عمل می کنند. دین به عنوان نظامی از باورها و اعمال متمرکز بر پرستش خدایان و حفظ نظم کیهانی در نظر گرفته می شود، در حالی که جادو بیشتر عملی است و بر نتایج فوری متمرکز است. در پایان قابل ذکر است که موس و هوبرت از ترکیبی از تحلیل های نظری و مثال های قوم نگاری برای نشان دادن نظرات خود استفاده می کنند. این کتاب هم علمی است و هم در عین حال قابل فهم و روان به نحوی که ایده های پیچیدۀ مردم شناسی را برای مخاطبان عمومی قابل درک می کند. به علاوه، استفاده نویسندگان از مطالعات موردی از فرهنگ های مختلف به تحلیل آنها عمق و غنا بخشیده است.