کتاب کلانشهر و فرهنگ
نویسنده:
نعمت الله فاضلی
معرفی کتاب کلانشهر و فرهنگ
کلانشهرها را می توان نامکان های بزرگ دانست. کم کم همة کلانشهرها دارند نامکان می شوند. نامکان یک معناست اما معنایی که جهت گیری نمادین و قطب نمایش به هیچ جهتی ما را هدایت نمی کند. قبله اش خودش است. کلانشهر «جهانشهر» را نمایندگی می کند. مکان جایی است که هویت دارد اما نامکان فاقد هویت و نمایندگی تاریخی-فرهنگی است. اصفهان یک مکان است اما لندن یک جهانشهر و نامکان است. به گفتة خانم ساسکیا ساسن، شهرشناس معروف، شهر جهانی با جهانشهر فرق می کند. خیلی از شهرها می توانند جهانی باشند اما جهانشهر نیستند. جهانشهر به شهرهایی گفته می شود که مرکز ثقل مبادلات و معاملات و بده بستان های جهانی اند مثل لندن، پاریس، توکیو، نیویورک. اما شهر جهانی شهری است که هرچند در آن بسیاری از مهاجران و قومیت ها هستند و بسیاری شبکه های ارتباطی شکل گرفته است، اما مرکز ثقل جهان نیستند گرچه جهانی شده اند. در ایران می توان گفت مشهد و تهران شهرهای جهانی اند اما جهانشهر نیستند. این شهرهای جهانی که در آنها فرودگاه ها و بزرگراه ها و سوپرمارکت ها و مگامال ها و سازمان های فاقد هویت جهانی شکل می گیرد، کم کم نامکان می شوند. نامکان ها جاهایی هستند که شکلی از روابط اجتماعی خاص در آنجا به وجود می آید. نامکان ها بی معنا نیستند اما بی هویت اند؛ یعنی خیلی امر محلی و هویت محلی را در آنجا نمی توان دید.
کلانشهر شکلی است که شهرها در دهه های اخیر در جامعة ما درحال تجربه کردن آن هستند. این شکل در همة شهرها هست، حتی در شهرهای متوسط یا کوچک. درون هر شهری، کلانشهرهایی هست و درون همة کلانشهرها هم شهرهایی وجود دارد. کلانشهرها موقعیت های نامکان شدة درون شهرها هستند. شهرهایی که جمعیتشان بیش از یک میلیون نفر است، بیشتر مساعد گسترش نامکان شدگی و نامکان ها هستند. از این رو، این شهرها را کلانشهر می نامند. چیزی که موقعیت کلانشهرها را مسئله مند می سازد، همین نامکان شدن و گسترش نامکان بودگی در روح شهر است. تلاش من در این کتاب این است تا روایت های تحلیلی از این مسئله مندی های شهر و کلانشهر ارائه دهم.
کلانشهر شکلی است که شهرها در دهه های اخیر در جامعة ما درحال تجربه کردن آن هستند. این شکل در همة شهرها هست، حتی در شهرهای متوسط یا کوچک. درون هر شهری، کلانشهرهایی هست و درون همة کلانشهرها هم شهرهایی وجود دارد. کلانشهرها موقعیت های نامکان شدة درون شهرها هستند. شهرهایی که جمعیتشان بیش از یک میلیون نفر است، بیشتر مساعد گسترش نامکان شدگی و نامکان ها هستند. از این رو، این شهرها را کلانشهر می نامند. چیزی که موقعیت کلانشهرها را مسئله مند می سازد، همین نامکان شدن و گسترش نامکان بودگی در روح شهر است. تلاش من در این کتاب این است تا روایت های تحلیلی از این مسئله مندی های شهر و کلانشهر ارائه دهم.
درباره نعمت الله فاضلی
نعمت‌الله فاضلی (زاده ۱ شهریور ۱۳۴۳، اراک) انسان‌شناس و نویسنده ایرانی است. فاضلی استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از سال ۱۳۹۱ تاکنون بوده‌است. او دکترای خود را در رشته انسان‌شناسی اجتماعی از مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن در سال ۱۳۸۳ اخذ کرد. فاضلی آثار متعددی در حوزه انسان‌شناسی، مطالعات فرهنگی، مطالعات شهری و فرهنگ ایران معاصر تألیف و ترجمه کرده‌است. کتاب‌هایی مانند تجربه تجدد، تاریخ فرهنگی ایران مدرن، فرهنگ و شهر، مردم‌نگاری سفر و پشت دریاها شهری است، از مهم‌ترین تألیفات وی به‌شمار می‌روند. وی سخنرانی‌ها، نشست‌ها و گفتگوهای متعددی در ارتباط با فرهنگ معاصر ایران و موضوعات مختلف علوم‌انسانی و اجتماعی در انجمن جامعه‌شناسی ایران، پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی و دانشگاه‌های مختلف ایران داشته‌است. علاوه بر این، فاضلی با نوشتن مقالات و یادداشت‌های مختلف و گفتگو و مصاحبه با مطبوعات غیر دانشگاهی از جمله روزنامه ایران، همشهری، اعتماد و شرق در حوزه عمومی نیز فعالیت دارد. بخشی از این گفتگوها و مصاحبه‌ها در کتاب در حوالی همین کوچه‌ها منتشر شده‌است. او همچنین گفتگوها و مناظره‌های علمی متعددی با شخصیت‌های علمی ایران از جمله دکتر عباس علوی شاد، محمد امین قانعی راد، محمود شهابی، رضا داوری، علی اصغر مصلح، صادق زیباکلام، علیرضا شجاعی زند، محمدرضا اسدی و احمد آکوچکیان در برنامه‌های تلویزیونی داشته‌است. فاضلی نقش مؤثری در گسترش رشته انسان‌شناسی فرهنگی و مطالعات فرهنگی در ایران داشته‌است. داریوش رحمانیان، او را دانشمندی تمام عیار در مباحث میان‌رشته‌ای می‌داند که وجودش در این مباحث، در فضای آکادمیک کشور مغتنم است. فاضلی در زمینه‌های مطالعات آموزش عالی، مطالعات شهری، سیاست فرهنگی، تاریخ فرهنگی، مطالعات رسانه، جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، مردم‌نگاری با تمرکز بر مردم‌نگاری در حوزه‌های فرهنگ معاصر ایران و بریتانیا و همچنین آموزش انسان‌شناسی‌اجتماعی- فرهنگی و مطالعات فرهنگی، فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی و مشاوره‌های تخصصی انجام می‌دهد. حسن محدثی در مقاله خود دربارهٔ نظریه‌های جامعه‌شناسی در ایران، از نعمت‌الله فاضلی به عنوان یکی از معدود استادان علوم اجتماعی یاد می‌کند که واجد استقلال‌فکری و خلاقیت‌نظری است.
دسته بندی های کتاب کلانشهر و فرهنگ
محصولات مرتبط با کتاب کلانشهر و فرهنگ
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب کلانشهر و فرهنگ" ثبت می‌کند