کتاب تاریخ سلاجقه

تاریخ سلاجقه، یا، مسامرة الأخبار و مسایرة الأخیار تألیف «خواجه کریم‌الدین محمود بن محمد آقسرایی»، مورخ و منشی عهد سلجوقیان روم، که در اوایل قرن هشتم هجری درباره اوضاع تاریخ‌ها و تاریخ اسلام از هجرت پیامبر تا سلجوقیان، مغول و پادشاهان روم نوشته است.
کتاب را به چهار اصل تقسیم کرده است تا در آن درباره‌ی وضع تواریخ و کیفیت فایده‌ی آن و تاریخ اسلام از هجرت پیامبر اسلام تا برافتادن عباسیان، فرمانروایی سلجوقیان، خاقان‌های مغول، پادشاهان روم، امیران و صاحب منصبان روزگار ایشان و رویدادهایی که در دوره‌ی ملازمت مشاغل دیوانی آن‌ها بوده است، سخن گوید.
او کتاب خود را به نام امیر تیمورتاش چوپانی، فرمانروای آسیای صغیر در زمان سلطان ابوسعید بهادرخان (716 تا 736 ه‍-.ق.) نوشت.

آن چه اکنون در دست است، همانا رویدادهای روزگار سلجوقی از آغاز تشکیل دولت سلجوقیان، ذکر سلاجقه‌ی ایران و روم و رویدادهای دوران آن خاندان تا استیلای مغول است. از ویژگی‌های این اثر ذکر ماده تاریخ‌هایی است که مولف درباره‌ی حوادث مهم و سال مرگ بزرگان آورده است.

آق سرایی در نثر منشیانه، دستی داشته و کتاب مسامره الاخبار او به چنین نثری نوشته شده است. شعر فارسی نیز می‌سروده که نمونه‌هایی از آن را در همین کتاب می‌توان دید.
تنها اثر آق سرایی، چنانکه اشاره شد، مسامره الاخبار و مسایره الاخیار است که آن را به نام امیرتیمورتاش نوین چوپانی (متوفای 728ق1328/م)، فرمانروای آسیای صغیر در زمان سلطان ابوسعید بهادر (716-736ق1316/-1336م) نوشته است.
به عقیده برخی از صاحب نظران، مسامره الاخبار و تاریخ ابن بی بی (الاوامرالعلائیه) دو کتاب تاریخ مهم درباره سلجوقان به شمار می‌روند. مسامره الاخبار به تصحیح عثمان توران با پیشگفتاری عالمانه به زبان ترکی جدید در 1934م در آنکارا چاپ شده است.