کتاب «باید می‌گفتم: پنجاه سال تاریخ نقاشی از نگاه بهرام دبیری و دیگران» نوشته بهرام و رعنا دبیری، مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها و نوشته‌های این هنرمند برجسته ایرانی است که به بررسی پنجاه سال تاریخ نقاشی از نگاه این دو می‌پردازد. این کتاب همچنین شامل نوشته‌هایی از هنرمندان و نویسندگان دیگر درباره بهرام دبیری و آثارش نیز می‌باشد. بهرام دبیری، نقاش ایرانی، در سال ۱۳۲۹ در شیراز به دنیا آمد و از دهه چهل به تهران نقل مکان کرد. او در دانشکده هنرهای زیبای تهران تحصیل کرد و از همان دوران فعالیت‌های هنری خود را آغاز کرد. کتاب «باید می‌گفتم» به‌نوعی بازتاب‌دهنده تجربیات و دیدگاه‌های او در طول پنجاه سال فعالیت هنری‌اش است. این کتاب شامل دو بخش اصلی است: بخش اول شامل مصاحبه‌ها و نوشته‌های بهرام دبیری است که در آنها به بررسی تاریخ نقاشی و ارائۀ تجربیات شخصی خود پرداخته است. بخش دوم نیز شامل نوشته‌هایی از هنرمندان و نویسندگان دیگر است که درباره بهرام دبیری و آثارش هستند. این نوشته‌ها به نقد و تحلیل آثار دبیری می‌پردازند و نظرات متفاوتی را درباره هنر و سبک نقاشی او ارائه می‌دهد. این ساختار کتاب به خواننده امکان می‌دهد تا از زوایای مختلف با دیدگاه‌ها و تجربیات دبیری آشنا شود. کتاب «باید می‌گفتم» نه‌تنها به‌عنوان یک منبع ارزشمند برای علاقه‌مندان به هنر و نقاشی محسوب می‌شود، بلکه به‌عنوان یک مستند تاریخی نیز اهمیت دارد. از طرف دیگر، زبان کتاب ساده و روان است و به‌راحتی برای خوانندگان مختلف قابل‌فهم است. دبیری با استفاده از زبانی صمیمی و خودمانی، تجربیات و دیدگاه‌های خود را به اشتراک گذاشته و خواننده را به دنیای هنر و نقاشی دعوت می‌کند. از طرف دیگر این کتاب فقط کتابی تاریخی نیست، بلکه مباحث زیبایی‌شناختی، فلسفی و نقد هنری در سراسر کتاب به چشم می‌خورد. همچنین قابل‌ذکر است که این کتاب تعداد قابل‌توجهی از نقاشی‌های دبیری را در‌بردارد که دارای چاپ رنگی است.
کتاب باید می گفتم
کارنامه
