کتاب هنر چیست؟

کتاب «هنر چیست؟» رساله‌ای فلسفی از لئو تولستوی است که برای اولین بار در سال 1897 منتشر شد. در این اثر، تولستوی دیدگاه های خود را در مورد ماهیت و هدف هنر ارائه می دهد، زیبایی شناسی متعارف زمان خود را به چالش می کشد و روشی جدید برای درک بیان هنری پیشنهاد می دهد. بخش اول این رساله نقد نظریات زیبایی شناسی رایج در زمان تولستوی است که اغلب حول مفهوم زیبایی متمرکز بودند. او استدلال می کند که این نظریه ها نخبه گرایانه هستند و با هدف واقعی هنر ارتباطی ندارند. به گفته تولستوی، تمرکز سنتی نظریۀ هنری بر زیبایی صرف نمی تواند جوهره آنچه را که هنر را معنادار و ارزشمند می کند، به تصویر بکشد. به بیان او، بسیاری از آثار هنری برای نخبگان خلق می‌شوند و نمی‌توانند احساسات واقعی را به عموم مردم منتقل کنند. فصل بعدی کتاب به نظریۀ بدیل خود تولستوی اختصاص یافته است. محور نظریه تولستوی این ایده است که هنر وسیله ارتباطی است. او معتقد است که کارکرد اصلی هنر انتقال احساسات از هنرمند به مخاطب است. این انتقال احساسات چیزی است که هنر را به شکلی قدرتمند و فراملیتی از ارتباط انسانی تبدیل می کند. تولستوی تأکید می کند که هنر واقعی باید واکنش های عاطفی واقعی را برانگیزد و احساس همدلی را در بین مردم تقویت کند. به گفته او، هنر واقعی باید صمیمانه، قابل درک و قادر به برانگیختن یک تجربه عاطفی مشترک میان مخاطب و هنرمند باشد و این ویژگی ها باید برای همه افراد، صرف نظر از پیشینه اجتماعی یا فرهنگی آنها قابل تجربه باشد. تولستوی همچنین به بررسی ابعاد اخلاقی و مذهبی هنر می پردازد. او معتقد است که هنر باید با ترویج ارزش های اخلاقی و معنوی در خدمت هدفی بالاتر باشد. از نظر تولستوی، بهترین هنر آن است که افراد را برای داشتن زندگی بهتر تشویق کند و به بهبود اخلاقی جامعه کمک کند. به عقیدۀ او هنر را نباید بر اساس مهارت فنی یا جذابیت زیبایی شناختی آن، بلکه بر اساس توانایی آن در انتقال پیام های عمیق انسانی قضاوت کرد.