کتاب داریوش مادی

کتاب «داریوش مادی» نوشته‌ی استیون اندرسون، پژوهشی عمیق و موشکافانه درباره یکی از شخصیت‌های مرموز تاریخ باستان است که در کتاب «دانیال» در عهد‌عتیق از او نام‌برده‌شده است.
داریوش مادی در کتاب «دانیال» به‌عنوان پادشاهی معرفی شده که پس از سقوط امپراتوری بابل، بر این سرزمین حکومت کرده است. با این‌حال، در منابع تاریخی خارج از کتاب مقدس، هیچ اشاره‌ی مستقیمی به پادشاهی با این نام وجود ندارد و این موضوع باعث ایجاد بحث‌های فراوانی در میان پژوهشگران شده است.
اندرسون در این کتاب، با رویکردی میان‌رشته‌ای و بهره‌گیری از آخرین یافته‌های باستان‌شناسی، تاریخ‌نگاری و زبان‌شناسی، به بررسی دقیق این معما می‌پردازد. او با تحلیل انتقادی شواهد موجود، نظریه‌های مختلف درباره‌ی هویت داریوش مادی را ارزیابی می‌کند.
برخی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته‌اند عبارتند از:
- بررسی دقیق محتوای کتاب «دانیال» و بافتار تاریخی آن؛
- تحلیل نام «داریوش» و ریشه‌شناسی آن در زبان‌های ایرانی باستان؛
- بررسی احتمال انطباق داریوش مادی با شخصیت‌های شناخته‌شده تاریخی نظیر کوروش‌بزرگ یا داریوش‌اول هخامنشی؛
- تحلیل گاه‌شماری وقایع مذکور در کتاب «دانیال» و تطبیق آن با تاریخ‌نگاری منابع دیگر؛
- ارزیابی نظریه‌های جایگزین درباره‌ی هویت داریوش مادی، از‌جمله احتمال نمادین یا افسانه‌ای بودن این شخصیت.
اندرسون در‌نهایت، پس از بررسی دقیق شواهد و استدلال‌ها، نتیجه می‌گیرد که با وجود ابهامات فراوان، نمی‌توان به‌طور قطعی وجود تاریخی داریوش مادی را رد کرد. او معتقد است که این شخصیت می‌تواند بازتابی از یک پادشاه محلی یا حاکم دست‌نشانده در دوره‌ی گذار میان امپراتوری بابل و هخامنشیان باشد.
کتاب «داریوش مادی» با نثری علمی اما روان نگاشته‌شده و علاوه‌بر متخصصان، برای علاقه‌مندان به تاریخ و باستان‌شناسی نیز جذاب و خواندنی است. این اثر نمونه‌ی برجسته‌ای از پژوهش میان‌رشته‌ای و تلاش برای حل یکی از معماهای دیرینه تاریخ به شمار می‌رود.