ادبیات هر سرزمینی آینهی تمامنمای زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم آن است. در میان ملل مختلف، ادبیات ایران، با توجه به تاریخ کهن و فرهنگی منحصربهفرد، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار بوده است.
«منظومهی هفتپیکر نظامی» مجموعهای است از داستانهای زندگی بهرامگور که با نامهای «هفت گنبد» و «بهرامنامه» هم شناخته میشود. این منظومه آمیزهای از جنبهی حماسی و غنایی است، بدین معنی که بخش «هفت گنبد» تماما دارای روح غنایی و تخیل رمانتیک است، ولی بخش تاریخیگونه، اگرچه سعی شاعر بر ترسیم چهرهای حماسی برای بهرام بوده، آمیزهای از جنبه حماسی و عناصر غنایی است.
در «هفتپیکر»، نظامی با رنگها بازی میکند و زندگی را حیاتی رنگین میدهد و از رموز مختلف مانند غاز، اژدها، گنبد، گنج، دختر، عروس و بسیاری از مفاهیم دیگر که در ادبیات و عرفان از آنها صحبتشده، در کنار برداشتی از تاریخ و جهانبینیهای اعتقادی بهرهبرداری کرده و شیوهای را بنیانگذاری میکند که این شیوه از هنرهای زیبای نظامی در پرورش داستان است. او در هفتپیکر، داستان بهرام را از تولد تا مرگ رازگونهاش، آنگونه که خود ساخته با رمز و راز و طی مدارجی هفتگانه بیان میکند. بهرامگور در ادبیات فارسی شاید بهعلت تأثیر نظامی گنجوی، نشان رمز و راز و پادشاهی است که با طی مدارجی به کمال میرسد. بهرام را پادشاهی دانستهاند دلیر و جنگجو که تیرش هیچگاه و هیچجا به خطا نمیرفت.
هفتپیکر یکی از منظومههای «خمسهی نظامی» یا «پنج گنج» اوست. این کتاب به داستانهای زندگی بهرامگور، پیش از تولد تا پس از مرگ میپردازد. سیروس شمیسا در کنار این، به گوشههایی از زندگی و اسلوب و زبان ادبی نظامی گنجوی پرداخته است. خواندن کتاب «نظامی و هفت پیکر» را به دوستداران شعر و ادبیات کهن ایران پیشنهاد میکنیم.
کتاب نظامی و هفت پیکر