کتاب برهان های کیهان شناختی

با کتاب نقد عقل محض کانت، برهان‌های اثبات وجود خدا به سه دسته‌ی عمده‌ی کیهان‌شناختی، هستی‌شناختی و غایت‌شناختی تقسیم شدند. کتاب «برهان‌های کیهان‌شناختی» نوشته‌ی مایکل آلمیدا کاوش عمیقی در مورد براهین کیهان‌شناختی است که سعی دارند از طریق موجودات این جهان، به اثبات خدای خالق این جهان بپردازند. این کتاب که توسط انتشارات دانشگاه کمبریج در سال 2018 به عنوان بخشی از مجموعه کتب «بن‌مایه‌های فلسفه‌ی دین» منتشر شده است، در صدد است تا ساختار و محتوای استدلال‌های کیهان شناختی را به دقت بررسی کند.
کتاب با تعریف مفاهیم ضروری برای فهم استدلال‌های کیهان‌شناختی آغاز می‌شود. به طور سنتی، این استدلال‌ها به دلیل به کارگیری مفاهیم حرکت، علیت و نفی تصادف در جهان شناخته شده‌اند. با این حال، آلمیدا استدلال می‌کند که هیچ یک از این مقولات، اساسا برای صورت‌بندی یک استدلال کیهان‌شناختی ضروری نیستند. او سپس استدلال‌های کیهان‌شناختی سنتی، مانند براهین توماس آکوینی و لایب‌نیتس را مورد بحث قرار می‌دهد و مزایا و معایب مختلف آن‌ها را برجسته می‌کند. به عنوان مثال، برهان تومیستی عدم امکان تسلسل نامتناهی از علل را در نظر می‌گیرد یا برهان علیت در فلاسفه‌ی اسلامی بر آغاز جهان متمرکز است و برهان لایبنیتس حول اصل جهت کافی می‌چرخد. آلمیدا در قدم بعدی و در اقدامی جسورانه، در بخش چهارم کتاب رویکرد کاملا جدیدی را راجع به برهان‌های کیهان‌شناختی معرفی می‌کند. وی معتقد است که تبیین مناسب استدلال‌های کیهان‌شناختی باید دربردارنده‌ی کل واقعیت متافیزیکی باشد که همه‌ی بالفعل‌ها و همه‌ی ممکنات را در بر می‌گیرد. به بیان نویسنده‌ی کتاب، این دیدگاه، تمرکز را از دغدغه‌های سنتی به نسخه‌ای گسترده‌تر و احتمالا متقاعدکننده‌تر از استدلال کیهان‌شناختی تغییر می‌دهد.
به طور خلاصه، «برهان‌های کیهان‌شناختی» مایکل آلمیدا، جایگاه قابل توجهی در فلسفه‌ی دین به خود اختصاص داده است. این کتاب استدلال‌های کیهان‌شناختی سنتی را به چالش می‌کشد و دیدگاه جدیدی را معرفی می‌کند که دامنه‌ی بحث و نقد را برای دیگر پژوهشگران باز می‌کند. با این اوصاف، این کتاب برای کسانی که به‌دنبال درگیر شدن با عمیق‌ترین پرسش‌ها و مسئله‌ها درباره‌ی وجود خدا از طریق دریچه‌ای فلسفی هستند، بسیار جذاب و مفید خواهد بود.