کتاب عشقالگر

کتاب عشقالگر نوشته‌ی مارال بابایی، روایتی داستانی اما عمیقا متکی بر واقعیت‌های تلخ و تجربه‌شده‌ی جنگ است؛ جنگی که این‌بار نه در خاک ایران، بلکه در سرزمین سوریه رخ می‌دهد و ردّ آن بر جان و روح مدافعان حرم باقی می‌ماند. بابایی که پیش‌تر با اثر تحسین‌شده‌ی به نام نامی سر به سراغ وقایع پس از عاشورا رفته بود، در عشقالگر نیز به سراغ یک زخم عمیق دیگر در تاریخ معاصر می‌رود؛ زخم روح رزمندگانی که زنده از میدان جنگ بازگشتند، اما هیچ‌گاه به زندگی عادی بازنگشتند.
این کتاب داستان جوان ایرانی مدافع حرمی را بازگو می‌کند که در جریان جنگ سوریه، با واقعیت‌هایی فراتر از مرگ و شهادت روبه‌رو می‌شود؛ واقعیت‌هایی از جنس تنهایی، رنج، زخم‌های روحی و تردیدهایی که ذهن یک رزمنده را پس از جنگ تسخیر می‌کند. عنوان *عشقالگر* هم اشاره‌ای هوشمندانه به همین مفهوم دارد: اشغال ذهن و روح انسان توسط چیزی که به آن دل بسته‌ای-خواه عشق باشد، خواه اندیشه، خواه تجربه‌ای عمیق چون جنگ. نویسنده، که خود تجربه زندگی در فضای مذهبی کربلا و آشنایی با منابع گسترده تاریخی و مذهبی را داشته، در این اثر تلاش کرده روایتی خلق کند که در عین داستانی بودن، ریشه در واقعیت داشته باشد. به گفته‌ی خودش، تنها ۲۰ درصد از داستان زاییده‌ی تخیل است و باقی، یا مستند است یا تجربه‌ی زیسته‌ی خودش یا دیگرانی که با آن‌ها گفتگو کرده است. همین امر باعث شده که فضای داستان، باورپذیر و ملموس باشد؛ نه شعاری و نه اغراق‌آمیز. عشقالگر برخلاف بسیاری از آثار ادبیات مقاومت، تمرکز خود را صرفا بر شهادت یا حماسه نمی‌گذارد، بلکه به سراغ کسانی می‌رود که زنده ماندند. شخصیت‌هایی که شاید کمتر درباره‌شان صحبت شده، اما بار روانی و اجتماعی جنگ را تا سال‌ها به دوش می‌کشند. نویسنده با نگاهی صادقانه، به این پرسش می‌پردازد که پس از پایان نبرد، چه بر سر قهرمانان بازمانده می‌آید؟ چگونه با خودشان، با جامعه و با گذشته‌شان روبه‌رو می‌شوند؟ روایت کتاب در بخشی از داستان وارد فضای امنیتی می‌شود و چند شخصیت از زاویه دید خود روایت را پیش می‌برند. این چندصدایی بودن، به غنای داستان کمک کرده و به خواننده اجازه می‌دهد با لایه‌های مختلف آن ارتباط برقرار کند. همچنین حضور مفاهیم سیاسی، امنیتی و اجتماعی در کنار مضامین عاطفی و انسانی، اثری چندوجهی خلق کرده که هم بعد مستند دارد و هم بعد روایی. بابایی تأکید می‌کند که این اثر سفارشی نیست و از دل تجربه‌ها و دغدغه‌های شخصی او برآمده است. او تلاش کرده با نثری روان و سلیس، مخاطب جوان را هم جذب کند، آن هم در فضایی که کتاب‌خوانی در حال کمرنگ‌شدن است. به همین دلیل، داستان را در قالبی معقول و فشرده ارائه کرده تا خواننده بتواند در هر شرایطی آن را دنبال کند.
در نهایت، عشقالگر کتابی است که هم از درد می‌گوید و هم از حقیقت. اثری که در آن جنگ پایان نمی‌یابد، بلکه تنها چهره‌اش تغییر می‌کند.