«اقتصاد سیاسی سوسیالیسم» نوشتهی لو اسپیریدونوویچ بلیایف، اثری تأثیرگذار در تحلیل مبانی نظری و عملی اقتصاد سوسیالیستی است. بلیایف که یکی از اقتصاددانان برجسته شوروی بود، در این کتاب به طور مفصل به بررسی برنامهریزی دولتی، توزیع منابع و اهمیت کار در جامعهی سوسیالیستی میپردازد. این کتاب که در دوران اتحاد جماهیر شوروی نوشته شده است، تلاش میکند تا چارچوبی جامع برای درک نحوه عملکرد اقتصاد سوسیالیستی و تفاوتهای آن با سرمایهداری ارائه دهد.
بلیایف اصول اقتصاد سوسیالیستی را با تأکید بر مالکیت جمعی ابزار تولید مورد بررسی قرار میدهد. او به این مفهوم میپردازد که برخلاف سرمایهداری، سوسیالیسم انگیزه سود را از بین میبرد و هدفش توزیع عادلانه منابع و رفاه اجتماعی است. او به نقش برنامهریزی مرکزی دولتی در تخصیص کارآمد منابع اشاره میکند و استدلال میکند که این روش به جای نظامهای سرمایهداری که توزیع منابع بر اساس تقاضای بازار انجام میشود، عدالت اجتماعی را به ارمغان میآورد. این کتاب همچنین به انتقادات رایج از اقتصادهای برنامهریزی شده، نظیر ناکارآمدی، بوروکراسی، و کمبود نوآوری پرداخته و سعی در پاسخ به این مسائل دارد. بلیایف بر اهمیت کار به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد سوسیالیستی تأکید میکند، و معتقد است که در این نظام، کار به جای آنکه به یک کالا برای خرید و فروش تبدیل شود، به ابزاری برای ایجاد ارزش اجتماعی تبدیل میشود. در این کتاب بلیایف استدلال میکند که سوسیالیسم، بر خلاف سرمایهداری که مالکیت خصوصی و سودجویی اقتصادی را در اولویت قرار میدهد، مالکیت را به دولت یا جامعه واگذار میکند تا برای منافع عمومی به کار گرفته شود. همچنین بلیایف نقش کلیدی برنامهریزی دولتی در تعیین مسیر اقتصادی را برجسته میکند و معتقد است که متمرکز کردن قدرت اقتصادی میتواند نابرابریهای موجود در سیستمهای سرمایهداری را کاهش دهد. او همچنین به چالشهای این مدل، نظیر بوروکراسی و نیاز به انعطافپذیری برای پاسخ به نیازهای مردم میپردازد.
«اقتصاد سیاسی سوسیالیسم» تحلیلی جامع از مبانی نظری و عملی سوسیالیسم اقتصادی ارائه میدهد. بلیایف در این کتاب هم به نقد سرمایهداری پرداخته و هم از سوسیالیسم دفاع میکند و آن را به عنوان راهحلی برای برابری و عدالت اجتماعی معرفی میکند. این اثر نه تنها برای علاقهمندان به اقتصاد سوسیالیستی مهم است، بلکه همچنان برای کسانی که به دنبال مدلهای اقتصادی جایگزین در دنیای امروز هستند، حائز اهمیت است. اگرچه این کتاب در زمان شوروی نوشته شده، اما ایدههای آن همچنان میتوانند در بحثهای مربوط به آیندهی اقتصاد جهانی و عدالت اجتماعی مورد توجه قرار گیرند.
کتاب اقتصاد سیاسی سوسیالیسم