در نظریهٔ بازی‌ها، هر شرکت‌کننده یا بازیگر سعی دارد با انتخاب بهترین استراتژی ممکن، به بیشترین منفعت دست یابد. نظریه بازی‌ها به طور کلی ابزاری قدرتمند برای درک و پیش‌بینی رفتارهای استراتژیک در شرایط پیچیده و تعاملات انسانی است.
عناصر اصلی نظریه بازی‌ها:
بازیگران: افرادی که در بازی شرکت می‌کنند و تصمیم‌گیری می‌کنند.
استراتژی‌ها: برنامه‌ها یا تصمیماتی که بازیگران می‌توانند انتخاب کنند.
پاداش‌ها: نتایجی که هر بازیگر از انتخاب هر استراتژی می‌گیرد.
قوانین بازی: قواعد و شرایطی که بازی تحت آنها انجام می‌شود.
انواع بازی‌ها:
بازی‌های ایستا: بازی‌هایی که در آنها همه بازیگران به طور همزمان تصمیم می‌گیرند، بدون اطلاع از تصمیمات دیگران.
بازی‌های پویا: بازی‌هایی که در آنها تصمیمات بازیگران به ترتیب زمانی گرفته می‌شود و هر بازیگر می‌تواند به تصمیمات قبلی دیگران واکنش نشان دهد.
بازی‌های همکارانه: بازی‌هایی که در آنها بازیگران می‌توانند همکاری کنند و قراردادهایی را برای بهبود پاداش‌های جمعی تشکیل دهند.
بازی‌های غیرهمکارانه: بازی‌هایی که در آنها هر بازیگر تنها به منافع خود توجه می‌کند و همکاری وجود ندارد.
مفاهیم کلیدی:
تعادل نش: وضعیتی که هیچ بازیگری نمی‌تواند با تغییر استراتژی خود به تنهایی، پاداش خود را افزایش دهد. این تعادل نشان‌دهندهٔ نقطه‌ای است که همهٔ بازیگران استراتژی بهینهٔ خود را انتخاب کرده‌اند.
بازی‌های صفر جمع: بازی‌هایی که در آنها سود یک بازیگر برابر با ضرر بازیگر دیگر است، به طوری که مجموع پاداش‌ها صفر می‌شود.
بازی‌های غیرصفر جمع: بازی‌هایی که در آنها مجموع پاداش‌ها می‌تواند متغیر باشد و بازیگران می‌توانند همگی سود ببرند یا همگی ضرر کنند.
کتاب نظریه بازی ها
دانشگاه تهران
عطاالله طالعی زاده
