کتاب لوسیاد

کتاب «لوسیاد» یکی از مهم‌ترین آثار کلاسیک در ادبیات کشور پرتغال است که به قلم «لوئیس دکا موئس» نوشته شد و برای بار نخست در سال 1572 میلادی منتشر شد.
زبان‌شناسان و ادیبان طراز اول جهان، «لوئیس دکا موئس» را با بزرگانی چون شکسپیر و هومر مقایسه کرده‌اند و اثر گران‌سنگ «لوسیاد» را با آثار حماسی بزرگ چون ایلیاد و اودیسه و انه اید ویرژیل هم‌رده قرار داده‌اند. لوسیاد اگرچه یک حماسه‌ی بزرگ در ادبیات پرتغال است ولی از مضامین اساطیر نیز بهره برده است و حتی گاه‌گاه طعنه به روایت‌هایی عاشقانه نیز زده است. این اثر توصیفی خیال‌انگیز از سفرهای دورودراز واسکو دوگامو است که با کشتی راهی سرزمین هندوستان می‌شود و در طول مسیر بسیار طولانی دریایی با مشکلات و چالش‌های بسیار زیاد روبه‌رو می‌شود. در این اثر وقایع تاریخی اگر چه به‌درستی نق می‌شوند ولی در ساختار خاص داستانی با عناصر اسطوره‌ای در هم می‌آمیزند و ترکیبی بدیع از تاریخ و اسطوره و خیال را رقم می‌زنند. سفر طول و دراز واسکو دوگامو اگرچه در پی ثروت و گسترش منابع و فرمانروایی پرتغال است اما به سبب نگاه کلاسیک، چنان سفری قهرمانانه از خود شروع می‌شود و در آماج مواجه به آزمایشات الهی، تاریخی و اسطوره‌ای به خودی برتر ختم می‌شود. در جای‌جای این اثر شاهد مداخله‌ی خدایان با قهرمان هستیم که اصلی مهم در ادبیات داستانی و نمایشی کلاسیک است و به‌نوعی شناسه‌ی داستان‌های کلاسیک به‌حساب می‌آید. نویسندگان بزرگی چون ماشادو د آسیس، لوسیاد را اثری بزرگ و لوئیس دکا موئس را افرادی تأثیرگذار بر ادبیات پرتغال و حتی کشور برزیل دانسته‌اند.
واژه‌ی لوسیاد به معنی پرتغالی‌ها است و اشاره به ماجرای سفر دریایی کشتی پرتغالی به هندوستان دارد. در این اثر حقایقی از سیاست‌های کشور پرتغال در گذشته و مواجهه با وقایع تاریخی چون جنگ با مسلمانان مطرح شده است.
لوسیاد، شعری حماسی و روایتی اساطیری است که بی شک هر پژوهشگر و علاقه‌مند به آثار کلاسیک باید چند بار آن را مطالعه کند و هر بار با جنبه‌ای جدید از آن روبه‌رو شود.